Paca (dać komu pacę): przegrasz zakład.
Pacha: miłe spotkanie i przechadzka.
Pachciarz: sprytny oszust.
Pachnidło: przemijająca rozkosz, zaw iedzione nadzieje.
Pachołek propinacyjny: spodziewaj się rewizji.
Pacierz mów ić: p rzy k ła d n e m ałż eń stw o ; — dla nieżonatych (niezam
ężn y ch ): zapowiedzi.
Paciorki naw lekać: plotki; — ro z sy p y w a ć : nie rozsiew aj niesp
ra w d zo n y c h bajek.
Pacyentem być: zd row ie; — p a cy en ta pielęgnow ać: ch o ro b a
w domu.
Pacyfikał (schowek dla hostyi): przypom nienie, że trz e b a iść do
spowiedzi i komunii św.
P ącz pić: nie p o ry w aj się do nieswoich rzeczy.
Pączki k w iatow e: rozkosz i w esele; — pączki sm ażone: in try g a
w miłości.
Paczka: n iespodziew ana defraudacya.
Padaczkę mieć: przez lekkomyślność tw ą popadniesz w złą opinię.
Padalec: podła niew dzięczność zaufanej osoby.
Padlina: zdechnie ci ulubione zw ierzę.
Pagórek: przeszkody w zam ierzonej spraw ie.
Pajac: niefortunne dzieje pierwszej miłości.
Pająk c z a rn y : om otają cię długi; — pająk c z e rw o n y : g w a łto w n y ,
lecz niestały konkurent; — zabić pająka: z e rw a n e m ałżeństw
o.
P ajęczyna wogóle: z asad zk a na tw e dobre imię lub honor; —-
- zw . „babie lato“ : rychle zamęście, — dla mężatki szczęśliwe
„ ro z w ią z an ie 44.
Paka to w a ro w a : bankructw o.
P akow ać sw oje rzeczy: p o d ró ż; — cudze: zm iana stosunków ,
91
P al w bijać: niebezpieczeństw o w p o d ró ży ; — na pal w bitego
w idzieć: stra szn e niebezpieczeństw o; — pal w y r y w a ć :
zdobędziesz cel.
Pakunek o trz y m a ć : niespodziew any podarunek; — pakunek w y syłać:
musisz dać ślubny prezent.
P alący się budynek: złodziej w domu, — nagła w iadom ość.
Palce pojedyncze: p rze stro g a ; — palce zranione albo sparzone:
n a m o w a do złego czynu; — palce o b lizyw ać: zadow olenie;
5 palców : związek.
Palenisko (patrz: Ognisko).
Palić coś: nie ukryje się to, coś zbroił; — b yć na palenie sk azanym
: zaw iść ludzka dopiecze ci do żyw ego.
Palm a (drzew o): dosto jeń stw a; — palm a w w azonie: spełnione
nadzieje; — palm a św ięcona: pozbędziesz się bólu g a rd ła ;
liść palm o w y : pojednanie zw aśnionych; — p alm a z o w o c a mi:
znajdziesz coś pożytecznego.
Paleta m alarska: zw iedzisz cudne okolice, m uzea lub atelier a r tysty
czn e.
Paliusz (laska arcybiskupa): piękny prezent na bierzm ow anie,
św . Mikołaja lub „gw iazdkę”.
Palnik u lam py: życie tw e płynąć będzie u ta rty m to rem ; — palnik
zepsuty: zmienne ż y w o ta koleje.
P ałac widzieć: zazd ro ść ludzka; — być w nim: w ir życia zm ienne
p rzy gotow uje ci koleje.
P ałasz: rozbudzenie namiętności; — trz y m a ć pałasz za rękojeść:
rozłączenie z ukochanym (ą).
Pałka: a w a n tu ry polityczne.
Pamiątka (pamiętnik): rozłączenie z d ro g ą osobą.
Pam ięć (z pamięci coś rec y to w a ć ): w objęciach szczęścia za p o m nisz
trosk p rzebytych.
Pana możnego w idzieć lub pannę: nie w sty d ź się twej mierności,
cnoty tw e więcej znaczą niż b o g actw o .
Pancerz widzieć: strz e ż się niebezpieczeństw a; — pancerz nosić:
niepotrzebnie o b aw iasz się niepow odzenia.
Panna m łoda w ślubnym stroju: śmierć w rodzinie.
P anny wogóle: wiele p retensyi; — kłócić się z niemi: ry ch ły
ślub; — um izgać się do nich: tania z a b a w a ; — panna płacząca:
p rzyznaj się, coś z w o jo w a ł?
’ i -r <.’ i
92
Panewka (,,spalić na panew ce14): usiłowania twe bez skutku.
Panieński pokój: zdradzone tajemnice.
Panoszyć się: kto wysoko lata, zwykle nisko spada.
Państwo młodzi: zaproszenie na wesele lub chrzciny.
Pańszczyznę odrabiać: przekonasz się wkrótce, że jedynie praca
osładza życie.
Pantera: jesteś przedmiotem prześladowania nikczemnej osoby.
Pantalony: dla m ężczyzny w izyta; — dla panny: konkuretrt; —-
dla mężatki: pomnożenie rodziny.
Pantofle wogóle: wygodne życie; — pantofle haftować: zmiana
stanu; — pantofli szukać: poddać się pod jarzmo: — pantofle
dostać; poniżenie.
Panującego widzieć: wypadek polityczny.
Papier zapisany: otrzym asz list; — papier czysty: niezapłacony
rachunek; — papiery wartościowe: zawikłania w spraw ach
domowych.
Papiloty: próżność ukarana.
Papierosy palić: nie trw oń grosza; — papierosy robić: nie trw oń
czasu nadaremnie; — papierosami obdarow yw ać kogoś:
niespodzianka.
Papieża widzieć: szczęście i błogosławieństwo: — mówić z nim:
nie dla psa kiełbasa.
Paproć: szczęście, dziedzictwo, skarby życia.
Papryka: skoroś się sparzył(a) na gorącem, to i na zimne dmuchaj.
Para z gotującego się płynu: wizyta nowożeńców; — z lokomoty
w y : podróż; — p ara narzeczonych lub małżonków: pożądana
zmiana w rodzinie; — para bucików lub t. p.: nie
umrzesz samotny.
Parada: wypadek w .twym domu w yw oła zbiegowisko.
Parafia własna: kiedy wleziesz między w rony, musisz krakać jak
i ony; — parafia obca: co cię cały świat obchodzi?
Paralityka widzieć: przestraszysz się czegoś; —- być paralitykiem:
niemasz dość siły, aby się wywikłać z kłopotu.
Parasol: obmawiają cię tak, że niema na tobie „suchej nitki“ , ale
nic sobie z tego nie rób, — obrońca tuż blisko.
Parawan: nie służ nigdy za płaszczyk dla popełniających takie
czyny, z którymi kryć się trzeba.
Parchy: będziesz w yrzucony z tow arzystw a.
93
Park: ostrzeżenie przed niestosow nem rendez-vous.
Parkan: przeszkody; — przekroczyć go: dokonasz zam iaru; —
widzieć kogoś za parkanem : szpiegują cię.
Parlament: tryum f przyjaciela.
Parobczak: tryw ialne tow arzystw o.
Parostatek (parow iec): daleka podróż.
Parowa m aszyna: szybkim krokiem do m ajątku.
Parskać śmiechem: łzy serdeczne.
Parszyw y pies: fałszyw y (a) przyjacieł(ółka).
Partytury uczyć się: trud nagrodzony.
Parzysty (w szystko, czego jest ,,do p a ry “ ): w różba powodzenia,,
m ałżeństw a.
Pas rozw iązyw ać lub zaw iązyw ać: krótka, lecz pam iętna rozkosz.
Pasiasty m ateryał: niemasz gustu w doborze swego otoczenia.
Pasmo nici, w łosów i t. p.: długie życie w róży.
Pasieka (patrz: Miód i Ul).
Pasierb(ica): niewinna ofiara zawiści.
Pasow ać kogoś n a ry cerza lub nim zostać: niedozwolone miłostki.
Pasożyty: obsiędą cię krew ni i dłużnicy.
Pasta: nie sm aruj bliźniego Tw ego, bo i Ciebie osm arują.
Pasterz (pasterka): sielanka młodości.
Pastewne rośliny: dobrobyt w gospodarstw ie.
Pastorał: będziesz proszony na ojca chrzestnego (matkęchrzestną)
do bierzm ow ania lub do innej uroczystej asysty.
Pastw ić się nad człowiekiem czy zwierzęciem : jesteś bydlę.
Pastwisko bez bydła: upomnienie, by porobić zapasy gospodarcze;
— z bydłem : dobrobyt.
Pasza sucha i w onna: bogactw o; — zgniła: głód, choroba.
Paszcza zw ierzęca: strzeż się złych języków.
Paszkwil otrzym ać: zaw ezw ij lekarza; — paszkwil posłać: zostaniesz
radnym .
Paszport: utrudnienie w podróży.
Pasztet: zaburzenie żołądkowe.
Patent otrzym ać: łatw ym sposobem zyskasz m ajątek.
Patelnia: a w an tu ra z kucharką.
Pątnik: w esoły gość.
Patrol: przychw ycenie na gorącym uczynku.
94
P atryarcha: życzliwi żydzi.
Patryotyzm (wszelkie objawy tegoż): gdzie się dwóch waśni,
tam trzeci korzysta.
Patyki: będziesz świadkiem zw ady i bójki.
Patyna: zdrowem u zaszczyt, choremu wyzdrowienie.
Paw: samochwalstwo naraża cię na ośmieszenie.
Pawilon: postępuj tak, aby w szyscy twe czyny widzieć mogli.
Paź: niewierność w małżeństwie, — dla panien: wielbiciel.
Październik: zimny podmuch losu zniweczy tw e szczęście.
Paznokcie wogóle: proces sądow y; — paznokcie’obcinać: przestaniesz
drapać bliźnich; — za paznokciami brud mieć lub
robactwo: list ze złą wieścią.
P azu ry drapieżcy: strzeż się oszusta i oszczercy.
Pchła złapana: mały zysk; — być przez pchły kąsanym: egzekutor
podatkowy.
Pęcak: utyjesz jak beczka.
Pęcznieć (grubieć): zmniejszenie majątku.
Pedagogia (pedagog, — wogóle coś z dziedziny nauki): rada,
aby nie zaniedbywać się w kształceniu umysłu.
Pęcherz nadęty: nie bądź tak zarozumiałym i zerwij przyjaźń
z głupcami.
Pędzel: nie używaj kosmetyków, gdyż prędko się zestarzejesz.
Pędzić (biegnąć): „spiesz się powoli“ , t. zn. rób wszystko we
w łaściwym czasie, a nie nadużyjesz sił swoich.
Pejsy mieć: uporczywe trw anie w grzechu; — obcinać je: pozbędziesz
się żydowskiego wyzysku.
Pękanie skał lub t. p.: katastrofa w przyrodzie (powódź, trzęsienie
ziemi, wojna).
Pelargonia: dostąpisz jakiejś godności.
Pelikan: niewdzięczność dzieci.
Pełnia księżyca: udaremniona schadzka, a jeśli się odbędzie, w yjdzie
wszystko na jaw.
Pełnomocnictwo otrzym ać: zaufanie przełożonej w ładzy; — pełnomocnictwo
dać: padniesz ofiarą wyzysku.
Pełzać: celowe poniżenie cię w tow arzystw ie; — widzieć pełzających:
strzeż się zasadzki; — pełzające płazy i gady: fałsz
i zdrada.
Pępek: połóg w rodzinie.
P en syę dostać: w strz y m a n ie a w a n su ; — pensye w y p ła c ać : zu bożenie.
P erły w ogóle: łzy; — perły łowić: zyskasz szczerego p rz y ja ciela;
— perły nosić: z e rw a n e n a rzeczeń stw o ; — p erły ro zsypać:
zaniedbujesz sw oje talenta, oddajesz uczucie
niegodnemu(ej).
Perfuma: k ró tk o trw a ła rozkosz, k tóra po zo staw ia niesmak, a
czasam i ,,plam ę“ .
Perspektyw a: nie sądź nikogo w edle zdań cudzych, — poznaj go
nap rzó d sam dokładnie.
Peruka: fałszyw i pochlebcy.
P eryod mieć: dla panien: rychłe zamążpójście, — dla m ężatek:
bezdzietność.
Perz: nie chw al się, że m asz wielu przyjaciół, bo to tylko p aso żyty,
schlebiający ci dla twej hojnej dłoni.
Pestka: trw ało ść p rzyjaźni i miłości dla ciebie.
Pianie koguta: w ezw an ie do ,,czegoś“ ; — z której stro n y św iata
pianie się usłyszy, z tej nadejdzie w a ż n a i rad o sn a now ina,
a dla p a n n y konkurent.
Piana na piwie: oszu stw o ; — piana m orska: rozterki w rodzinie,
kłótnie, n a w e t rozłąka.
Pianista(stka): m a rn o tra w s tw o czasu i chęć zdobycia m ajątku
bez p racy .
Piastunka: rozkosze lub w spom nienie pierwszej miłości.
Piątek: d o b ry początek każdej sp ra w y , lecz kto się w piątek z b y t
raduje, ten w niedzielę płacze.
Piasek: niepew na p o d sta w a interesu; — piasek nosić: niezgoda;
piasek sypać: śm ierć przyjaciela; — w piasku brodzić: nieprzezw
yciężone przeszkody.
P ić w o d ę św ieżą: zdrow ie i pow odzenie; — drogie trunki: po padniesz
w długi; — z k o szto w n y ch naczyń: nie pozuj na
wielkiego p a n a ; — pić k rew : wielkie zm artw ienie
Piec pokojow y: w y g o d n e życie, ale sam otne, w edle p rzy sło w ia :
„ c z te ry k ąty i piec p iąty “ ; piec chleb: rad o ść w rodzinie.
Pięć: w szystko, co z tą cyfrą m a w spólność, przyniesie tylko po łow
ę spodziew anego rezultatu.
Piechotą iść i zm ęczyć się: z w ro t d aw n eg o długu.
Pieczara: niebezpieczeństw o życia.
If
96
Pieczarki: zaproszenie na biesiadę.
Pieczątka: nie szafuj podpisami swego nazw iska; — pieczętow
ać list: fałszyw a w iadom ość.
Pieczęć: dow iesz się w ażnej tajem nicy; — pieczęć złam ać: jesteś
zdrajcą.
Pieczęć: wiele złego na jednego.
Pieczyw o gotow e: mili gośęie; — w piecu: głód.
Piegi: nie sądź z pozorów , one często mylą. ’
Piekarnia: gorącą będziesz mieć przepraw ę; — piekarz: z pow odu
trzosa, nie zadzieraj nosa.
Piekło: kłótnia z pow odu spraw m ajątkow ych; — być w niem:
spokój dom ow y.
Piękno w szelakie: radość i niespodzianka.
Pielić: odrzuć od siebie wszelkie chw asty moralne.
Pielgrzym: nie. zaniedbuj sw ych obow iązków .
Pieluchy w idzieć: zaproszenie na chrzciny; — pieluchy prać:
gość upragniony.
Pień, siedzieć na nim: w ycieczka; — rąbać na nim: w ypow iedzenie
p raw dy w oczy poróżni cię z przyjaciółm i; — pień
. w y rąb an y na ziemi leżący: zgon wielkiego m ęża.
Pieniądze liczyć: s tra ta ; — pieniądze w idzieć: zadow olenie ae
szczęścia drugich; — pieniądze znrfleźć: niespodziew any
w ydatek. (P atrz: Srebro).
Pieprz: gorycz zaw odu, zdrada zaufania.
Piernik: w padniesz w zasadzkę.
Pierogi lepić: staropanieństw o;— pierogi jeść: szczęście domowe.
Pierś męską w idzieć ow łosioną: mężczyźnie poniżenie, — kobiecie:
śm ierć ukochanego; — pierś kobiecą’: niepowodzenie
w miłości; — pierś zranioną: zatarg z przyjacielem : — być
w pierś zranionym : zw ycięstw o m oralne, ale i ból serdeczny.
Pierścień dostać, zw łaszcza ślubny: w iernego m asz przyjaciela;
pierścień ślubny zgubić lub złam ać: rozstanie, zerw anie narzeczeństw
a; — pierścień komuś ofiarow ać: zdradzasz miłość;
— pierścień z drogimi kam ieniami: strata.
Pierwiosnek: pierw sza miłość powiedzie cię do ołtarza.
Pierze skubać: niestałe pow odzenie; — pierzem handlow ać: niepokój
w dom u; — pierze unoszące się: zm iana stosunków.
97
Pierzyną być nakrytym : pannom staropanieństw o w róży, mężatkom
opuszczenie przez m ałżonka, — m ężczyźnie: syfilis.
Pies: w iernego m asz przyjaciela; — pies szczekający: ostrzeżenie
przed niebezpieczeństwem , now ina z tej strony, z której
słychać szczekanie; — pies w arczący : fałszyw y przyjaciel
w dom u; — pies wściekły: nagłe nieszczęście; — pies łaszący
się: ludzie są niesprawiedliwi względem ciebie; —
pies z kotem: zw ady dom ow e; •—■ być przez psa ukąszonym
: oszczerstw o.
Pięść zaciskać: będziesz miał zw adę tow arzyską.
Pieścić się z kimś: rychłe rozstanie z tą osobą w róży; — pieścić
dzieci cudze: zaślubisz w dow ca, albo owdowiejesz.
Pieszy posłaniec: nie spiesz się z wykonaniem , bo jeszcze się coś
zmieni.
Pięta obolała lub zraniona: w ypadek w podróży.
Pijanym być, lub pijanego widzieć: przeszkoda w załatw ieniu
w ażnej spraw y, — natrętny gość.
Pijawka: obsiędą cię darm ozjady; — ten, komu najbardziej ufasz,
działa na sw oją korzyść, a tw oją szkodę.
Pigułki robić: doskonałe zyski; — pigułki zażyw ać: dokuczą ci
do żyw ego.
Pigwa: w słodkich słów kach gorzkie usłyszysz zarzuty.
Piła w ruchu: pomyślne załatw ienie sp raw y ; — rznąć drzew o
piłą: rozluźnią się tw e stosunki tow arzyskie; — być rzniętym
: okradzenie.
Piłka do w ycinania drzew a: miły podarunek; — piłka do grania
(tocząca się): opóźnienie spraw y.
Pilnik: będziesz niewinnie prześladow any.
Piołnn: czeka cię gorycz zaw odu.
Plon: poznasz człowieka o zrów now ażonym charakterze.
Pióro do pisania: rozstanie się z miłą osobą; — pióro do kapelusza:
w esoła przygoda.
Pióropusz mieć: aw ans i zaszczyty.
Pioruny widzieć i słyszeć: nagła stra ta m ateryalna, albo śmierć
w rodzinie.
Pipa od beczki: będziesz zaproszony na ucztę.
Piramidę w idzieć: niespodziany spadek; — piąć się na piram idę:
dostąpisz wielkich zaszczytów .
7
96
Piróg (kapelusz urzędniczy): kto w ysoko lata, ten nisko upada.
Pisać list: now ina; — pamiętnik lub spraw ozdanie: skarga sądowa.
Pisanka: zaraz po św iętach ślub, — korzystna um owa.
Pisklęta widzieć w gnieździe: szczęście w m ałżeństw ie; — pisklęta
bez gniazda: zaopiekuj się sierotą.
Piszczałka, grać na niej: zdrada w miłości; — słyszeć tony piszczałki:
melancholia, przegranie procesu.
Piszczel kościotrupa: zajdzie fakt, który cię przejmie zgrozą i obrzydzeniem
.
Piskorz: strzeż się zręcznego oszustw a.
Piw o pić: sam sobie n aw arzysz kłopotów ; — piwo rozlać: plotki.
Piwnica, być w niej: ukryty zam iar szkodzenia ci; — w yjść
z niej: spłoszysz złodzieja.
Piwonia: gorąca miłość nieoczekiwanego wielbiciela(lki).
Piżmo: zakaźna choroba w domu.
Plac wielki a pusty: groza osam otnienia; — plac pełen ludzi:
dużo popłatnej roboty.
Placek jeść lub w ypiekać: na dwoje babka w róży.
Plądrowanie: strzeż się złodzieja.
Plamy na ubraniu: tow arzyska obm ow a; — plamy na niebie,
słońcu lub księżycu: przestroga przed upadkiem, — śmierć
w ażnego członka w rodzinie.
Plan budow lany: będziesz właścicielem realności.
Planeta: zw iastun nieszczęścia, głodu, m oru lub wielkich zdarzeń
politycznych.
Plantacye (ogród): w esołe to w arzy stw o ; — plantacye kaw y,
herbaty, trzciny cukrowej i t. p.: wielki dobrobyt.
Plaster: dłuższa choroba.
Plątać coś: nie wikłaj stosunków przyjaznych.
Platyna: zazdrość ludzka niema granic.
Plebania: dostatek i zabezpieczona starość.
Plebiscyt: nie zabieraj głosu w spraw ie, na której się nie rozumiesz,
bo popsujesz szyki.
Plecy nagie: nie narażaj się na pośmiewisko.
Plecionka: pleciesz baje, aż sensu nie staje.
Plenić (plewić): od ciebie zależy oczyścić N. N. z czynionych
zarzutów .
99
Pleść w arkocz lub m atę: zaplątasz się w niemiłą spraw ę.
Pieśń: zapom niane grzechy w yjdą na jaw.
Płetw y rybie mieć: lekko, jak ryba w w odzie przepłyniesz życie.
Plewa: czas już najw yższy, być porzucił złe tow arzystw o, które
cię dotąd trzym a.
Plomba to w aro w a: strzeż się złodzieja; — plom ba w zębie: sta rzejesz
się niebo że.
Plon zbierać obfity: dobrobyt; — plon m arny: zm artw ienie.
Pluć na kogo: nie gardź nikim, bo co dziś komuś, jutro tobie; —
być oplutym : prezent. (P atrz: Ślina).
Pluskwa: opadną cię nieproszeni i niesym patyczni goście.
Plusk w ody słyszeć: przyjem na w iadom ość; — pluskać się w e
wodzie: doskonała zabaw a.
Płachta: dem onstraeye polityczne; — odziewać się nią: nie zapieraj
się sw ych przekonań.
Płacić: pozbędziesz się kłopotu, który ci nie daje spokoju.
Płakać: doznasz nieprzewidzianej radości; — słyszeć płacz, lub
widzieć płaczących: szczęście w nieszczęściu; — płaczące
dziecko: choroba.
Pławić człow ieka lub konia: N. N. nie daruje ci w yrządzonej mu
(jej) krzyw dy.
Płazy: fałszyw i pochlebcy.
Płód spędzić: spraw a krym inalna.
Płodzić: ciężka choroba.
Płomień pożaru: kradzież w domu; — płomień świecy, lampy,
kaganka: czeka cię przygnębienie duchowe.
Płot: przeszkoda w osiągnięciu celu; — płot rozw alony: w y p adek
w rodzinie.
Płótno bielić lub m ierzyć: choroba, naw et śm ierć; — płótno krajać
lub szyć: pomyślność.
Płuca w łasne w idzieć: u trata zdrow ia; — chorow ać na płuca:
zdrow ie.
Pług: gdzie potrzeba największa, tam pomoc B oża najbliższa.
Płukać bieliznę: idź do spowiedzi.
Płynąć (pływ ać) lekko i w czystej w odzie: spełnią się rychło tw e
pragnienia; — nie módz dopłynąć, do brzegu: niebezpieczeństw
o życia.
Płytka w oda: nam yśl się głęboko, nim co postanow isz.
7 *
100
Pływak (na ryby): nie pożądaj żony bliźniego tw ego; — pływ ający
człowiek: strzeż się blagierów .
Pniak, siedzieć na nim: dostaniesz, albo m asz głupiego m ęża; —
potknąć się na pniaku: ostrożnie z ogniem.
Pobitym być; znaczna strata.
Pobór do w ojska: strzeż się oszustw a; — pobór dziew cząt: ra dość;
— pobór podatków : spraw a sądow a.
Pobożność w jakiejkolwiek formie: fałszyw y przyjaciel.
Pobrzeże morskie: rozkosze w rodzime.
Pobudka: nie słow a o tobie niech św iadczą, lecz czyny. G órą idea.
Pocałunek: zatarg w rodzinie, lecz skończy się pokojowo.
Pochwa: skryte grzeszki w yjdą na jaw.
Pocić się: dla chorych w yzdrow ienie, dla zdrow ego słabość.
Pocięgiel: niezgoda i kłótnie.
Pociąg kolejowy jadący w idzieć: prop ozy cy a podróży; — jechać
nim: w ezw anie telegraficzne w ważnej spraw ie; — w yskoczyć
z pociągu: opóźnienie w dojściu do celu; — rozbicie
się pociągu: nagła a p rzykra wiadom ość.
Pocieszać kogoś: nie w dzieraj się w cudze tajemnice.
Pochodnia, nieść ją: szczęśliw y rezultat zabiegów ; — widzieć
tylko dym y z pochodni: przeszkoda w załatw ieniu sp raw y ;
gasić pochodnię: ogrom ne zm artw ienie; — p atrzy ć na pochód
z pochodniam i: zaszczyt; — widzieć zgaszone: w ieść
o śmierci.
Poczta: dla kupców dobrobyt; — dla dziew cząt: radość; — dla
urzędników: w ezw anie płatnicze; — dla rolników: miła rozryw
ka; — poczta w śród ulewy lub zaw iei: zła w różba.
Podchmielić sobie: nie m arnuj zdrow ia, szanuj grosza.
Po ciemku iść: niepewność sytuacyi, dobrze się namyśl, nim co
postanow isz.
Poczubić się z kim: zyskasz szczerego przyjaciela.
Poczwarkę (ow ada) w idzieć: nie sądź nikogo za pochopnie, pom
yłka sądu bowiem może ci przynieść zm artw ienie.
Podarunek otrzym ać: ktoś będzie cię chciał przekupić; — podarunek
daw ać: niewdzięczności doznasz od wielu.
Podagrę m ieć: żałosny koniec w esołego początku; — podagryka
w idzieć: nie ciesz się z cudzego nieszczęścia.
Podatki płacić: sp raw a sądow a.
101
Podanie pisać lub w nosić: będziesz mieć wiele kłopotów.
Podbiał zryw ać: choroba płuc.
Podbródek mieć wielki: zbrzydniesz prędko; — podbródek dziecinny:
radość w rodzinie.
Podcinać zw ierzę zaprzęgow e: w śród drogi do celu utkniesz
z w łasnej winy.
Podcienie: miły spoczynek po pracy.
Poddasze: skrom ne tw e w ym agania zostaną nagrodzone, ale dużo
sm utnych dni przedtem upłynie.
Podejrzenie: niepowodzenie w zam iarach.
Poderżnąć gardło: szczęście tw e stracone.
Podeszw y widzieć: choroba; — przybijać je: wycieczka, podró
ż; — podarte mieć: zubożenie rodziny.
Podkopywać się gdzieś: strzeż się zdrady.
Podkradać się: uszanuj cudze tajemnice.
Podkowy znaleźć: pow odzenie w interesach; — podkow y liczyć:
podróż; — podkow y łam ać: przełam iesz w szystkie przeszkody.
Podłoga śliska i błyszcząca: skręcisz kark przez manię wielkości;
— podłoga brudna: zgfryzota przez chorobę.
Podłość: aw ans przez przekupną protekcyę.
Podlotek: radość dla oczu, niebezpieczeństwo dla serca.
Podmulony grunt, dom: grozi ci zdrada małżeńska.
Podniebienie w łasne widzieć: trzeba przezw yciężyć pokusy.
Podnóże góry: czeka cię trud i mozoły.
Podołek: grozi ci zam ach na tw oją cnotę.
Podpalacza widzieć: strzeż się złodzieja.
Podpatrywać coś: choroba oczu.
Podpisywać coś: spraw a sądow a: — podpis fałszow ać: zysk
m ateryalny niepraw ą drogą.
Podpłomyk jeść: dla m łodzieży radość, dla dorosłych smutek.
Podróżować: zm iana losu; — podróż z przygodam i: kłopoty domowe.
Podsłuchiwać: usłyszysz szczere zdanie m ów iących o tobie.
Podszewka: poznasz „farbow anego11 lisa w gronie przyjaciół.
Poduszka (pościel): choroba; — poduszka ozdobna z kanapy:
dostojne tow arzystw o.
* Podrzutek: zm artw ienie z powodu otrzym anej z daleka now iny.
Podwiązka: powodzenie w miłości, albo odznaczenie w urzędzie.
Podwieczorek u siebie: miła w izyta; — u kogoś: gość nie w porę.
Podwodę daw ać komuś: najdą cię darmozjady.
Podw órze zamiatać: pozbędziesz się niemiłych gości; — chodzić
po niem: niepokój w domu.
Podziemie: być w niem zamkniętym: ogromne zmartwienie; —
wyjść zeń: niespodziewany zys”k lub w ygrana.
Podziurawionego coś widzieć: strata, nieudały zamiar.
Podzwonne słyszeć: stracisz przyjaciela.
Poetą być: #dzie nie można dojść, trzeba podleść.
Poezye czytać: czczość i nudy.*
Poganiać konia lub bydło: odziedziczysz gospodarstwo.
Pogardy doznać: strzeż się obmowy.
Pogniewać się: pogodzisz się z powaśnionymi.
Pogoda: szczęście ____________w miłości.
Pogoń widzieć: oszczerstwo; — brać w niej udział: nie wybieraj
się z motyką na słońce; — czasopismo ,,Pogoń“ : kto cię potrzebuje,
ten cię ,,kocha i szanuje“ .
Pogorzelisko: wszystkie nadzieje spełzną na niczem.
Pogrzeb, iść za nim: smutne nowiny; — być pogrzebanym: długie
osamotnienie; — pogrzeb widzieć: sukcesya przyjaciela.
Poić konie lub bydło: świadczysz wiele dobrego, lecz nie spodziewaj
się wdzięczności.
Pojazd jadący: zasadzka; — jechać nim z paradą: zaszczytna
wizyta.
Pojednać się z kim: waśń z przyjaciółmi.
Pojedynek widzieć: zazdrość; — brać w nim udział: pozbędziesz
się nieszczerych.
Pokaleczyć kogoś: nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.
Pokąsanym być: niewinna obm ow a i troski ciężkie.
Pokład okrętu, być na nim: niebezpieczeństwo.
Pokoje piękne: radosna nowina; — pokoje puste: nieszczęście; —
pokój z nieprzyjacielem: dobrobyt.
Pokojówka: dla mężczyzny miła gratka; — dla dziewczyny ry walka.
Pokrzyw ę rw ać: strzeż się porywczego działania; — pokrzywę
dostać: bolesne doświadczenie.
Pokusa: obdarzysz miłością niezasłużonego(ą).
103
Pokuta: długotrwały smutek.
Pokwitowanie: kwita z przyjaźni.
Polak w kontuszu: nie sądź ludzi ze stroju, tylko z czynów.
Polarna gwiazda: ufaj w pomoc Bożą, a osiągniesz cel, do którego
dążysz.
Pole uprawiać: mozolna praca cię czeka; — pole już uprawione:
łatwe zdobycze; — pole bardzo rozległe aż ku horyzontowi:
wielkie zam ysły i wielkie nadzieje.
Poledz w boju czy bitwie: strzeż się kłótni.
Polica asekuracyjna: zapewniona przyszłość.
Policya: ręka rękę myje, noga nogę wspiera.
Policzek otrzym ać: w styd i strata; — dać komu policzek: nie
obmawiaj bliźniego twego.
Policzki pełne i zdrowe: zadowolenie w miłości; — policzki blade:
zmartwienie.
Politykę uprawiać: pomnij na przysłowie: „w śród najlepszych
przyjaciół psy zająca zjadły“ .
Poloneza tańczyć: przyjemna niespodzianka; — poloneza widzieć
tańczących: miłe wspomnienia.
Polowanie: mamusiom nie uda się polowanie na zięcia, a kaw alerom
na posag; — wogóle nie sięgaj tam, gdzieś nie dorósł,
bo spudłujesz.
Polubowny sąd: niebezpieczna obraza honorowa.
Półkoszki: powodzenie w gospodarstwie i upomnienie do pracy.
Półmisek pełny: uczta i dobrobyt; — pusty: zmartwienie.
Północny biegun: w ażne odkrycie, powodzenie w interesach.
Połóg odbywać: błogosławieństwo Boże, — pilnuj domu i dzieci.
Półw ysep widzieć: jak kochać, to całą, nie połową duszy; —
być na półwyspie: niespodziewana podróż.
Pomieszanie zmysłów mieć: dokonasz wielkiego dzieła lub też
zakochasz się niestosownie.
Pomada: „kto smaruje, ten jedzie“ , więc nie żałuj grosza tam,
gdzie trzeba.
Pomarańcze widzieć lub kupować: wyjazd dla kuracyi; —- pom
arańcze jeść: zapowiedź przybycia gości; — pomarańcze
obierać: nie dziel się przyjaźnią, bo ją całkiem utracisz; —
skórka z pomarańczy: gorycz zawodu.
Pomiotło: dostąpisz zaszczytów, zdemaskujesz wroga.
Pomieszkanie puste: śmierć w sąsiedztwie; — pomieszkanie porządkować:
dowód, żeś dobrą gospodynią (gospodarzem);
pomieszkanie zmieniać: nie goń za zmianą, bo na miejscu
i kamień porasta; — pomieszkanie w ietrzyć: jesteś lekkom
y śln y ^ ).
Pomór na bydło: ciężkie lata przyjdą; — pomór na drób: nie
kłopocz się o drobnostki, bacz ważnej spraw y życia; —
pomór na ludzi: wojna.
Pomnik sławnego człowieka: czyń zawsze tak, aby o tobie dobrze
mówiono; — pomnik na cmentarzu: śmierć w rodzinie.
Pompa: nienasyceni ..przyjaciele41.
Pomyje: wejdziesz w niestosowne tow arzystw o, otrzep kurz
z nóg twoich i umykaj. — —– ——–
Poniżenia doznać: dostąpisz zaszczytów.
Pończochy robić-: bieda w domu; — pończochy zgubić: stracisz
coś bardzo miłego; — pończochy znaleźć: niespodziewany
spadek; —r pończochy w darze otrzym ać: w izyta kw estarzy.
Popas urządzić: wesoła podróż; — popasać samemu: niewygoda.
Popędzać jakieś zwierzę: upomnienie do porzucenia lenistwa.
Popiół przesypyw ać: korzystny zarobek; — jeść popiół: nędza;
popiołem głowę posypywać: pamiętaj, żeś z prochu powstał
i w proch się obrócisz.
Popielec: wzbudź w sobie żal za grzechy, zwłaszcza za przekroczenie
9-go przykazania.
Popiersie czyjeś widzieć: spotkasz się z wysoko w społeczeństwie
postawioną osobą.
Popsuć coś: niepowodzenie w zamiarach.
Poranek piękny: radość, powodzenie; — poranek chmurny:
smutek.
Porcelana: zjednanie sobie przyjaciół: — porcelanę stłuc: zm artwienie
i w ydatek; — porcelanę otrzym ać: nietrwała
przyjaźń.
Poręcz schodów, balkonu, krzesła: zdobędziesz niebawem podstaw
ę bytu, byłeś nie wypuścił z ręki tego, co ci się trafia.
Porękawiczne otrzym ać: nie bądź tak chciwym; — porękawiczne
daw ać: nieuzasadniona hojność przeszkadza rozwojowi
sprawy.
Poronienie: przykry w ypadek, ale bez złych następstw ; — dla
m ężczyzny: przegrana w karty.
Port morski: niebawem już zawiniesz do portu tw ych pragnień;
trudne w ylądow anie: przeszkoda do celu.
Porter pić: zaproszenie na dobre śniadanie.
Portret w łasny widzieć: w ykryjesz w domu złodzieja; — p o rtret
innej osoby: w iadom ość o jej chorobie.
Portyer: kłótnia z sąsiadam i.
Porucznik: w iadom ość o przehulaniu m ajątku, lub zaciągnięciu
długów.
Porzeczki zryw ać: nie w yłudzaj obcych tajem nic; — porzeczki
jeść: doznasz zaw odu w miłości.
Posadę otrzym ać: spiesz się, bo cię kto ubiegnie; — o posadę się
starać: upokorzenie.
Posądzonym być o kradzież, powód jej lub inne w ykroczenie:
kto jada flaki, myśli, że każdy taki.
Posag mieć (posażną panną być): w ieczny znak zapytania: czy
konkurenci nie przekładają pieniędzy nad zalety osobiste.
Posąg w idzieć: hołdujesz ,,sztukom “ pięknym, ale nie w arty –
stycznem znaczeniu, to ci zdrow ie zrujnuje i dużo pieniędzy
kosztow ać będzie; — widzieć posąg chodzący: nieszczęście
.zbliża się do ciebie; — posąg m ów iący: módl się za
dusze zm arłych.
Pościć: będziesz zaw sze syty, aż zw ym iotujesz z przejedzenia.
Pościel słać: długa choroba; — pościel w ietrzyć i trzepać: szczęście
w m ałżeństw ie.
Poseł: niespodziew ana wiadom ość.
Posłaniec: dobra nowina, zaproszenie na w izytę.
Poślubić kogo: staropanieństw o (starokaw alerstw o) znaczy.
Posłuchanie mieć: niemiła w izyta; — posłuchania udzielać:
strzeż się zdrady.
Posiwieć: kpniec troskom .
Posiusiać się: w esoła zab aw a; — być obsiusianym : otrzym asz
podarunek.
Poskramiać rozsierdzonych ludzi: nie kładź palca między drzw i;
poskram iać zw ierzęta: zyskasz sym patyę now ych znajomych.
Posługacz: stracony posterunek.
U i w \ i „.. ł^SaSŁS^łS^i
106
Pośmiewiskiem być: zyskasz uznanie i szacunek.
Pośredniczyć w czemś: gdzie się dwóch kłóci, tam trzeci korzysta.
Pospólstwo (tłum ludzi): akcya w sprawie publicznej; — gdy
słychać krzyki: w ażna nowina.
Postronek: będziesz wisiał, a przynajmniej koń cię kopnie.
Postument: nie stawiaj wiadomej ci osobie ołtarza w swem sercu,
bo tego niegodna.
Posucha: radbyś sobie popić, chociaż niemasz za co, ale do roboty
to jesteś ladaco.
Poświęcać się dla kogo lub za kogo: zamiast wdzięczności, doznasz
przykrości; — być na poświęceniu domu lub lokalu:
dla przyjaciela nowego nie opuszczaj starego.
Poszczuć psa na kogo: nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.
Poszewkę na poduszkę naciągać: nie kryj swych czynów, umiłuj
prawdę.
Potajemnie coś robić: brzydki czyn twój wyjdzie jak oliwa na
wierzch.
Potężnego coś widzieć lub słyszeć: w ażne zdarzenie.
Potok wartko płynący i czysty: szczęście i zadowolenie, wyjazd
w góry; — potok leniwie płynący lub mętny: choroba.
Potop: strata mienia lub honoru przez własną lekkomyślność.
Potraw y wykwintne jeść: popadniesz w m ateryalne kłopoty; —
potraw y proste: zdrowie ci wróży.
Polwarz rzucić na kogo: kto jada flaki, myśli, że każdy taki: —
być spotw arzonym : tryumf nad wrogiem.
Powitanie miłej osoby: gość pew ny; — pow itanym być mile
przez kogo: wyjazd w kumy.
Powalać się: wdepniesz w plotki.
Pow ałę widzieć nad sobą: przeciwności; — widzieć ją nisko b ardzo:
przycisną cię troski; -— powałę roztwierającą się widzieć:
łatwość osiągnięcia zamiaru.
Powieki u oczu mrugające: niepewność powodzenia zamierzonego
interesu z powodu fałszywego przyjaciela; — spuszczone:
skromność nie popłaca; — powieki chore: obmowa.
Pow ieszonego widzieć: unikaj przestrachu, bo zachorujesz; —
gdy żyje jeszcze: napad rabunkowy.
Powietrze duszne: ciężkie zmartwienie; — oddychać sztucznem
powietrzem: choroba.
Powinszowanie przyjm ować: nie słowa świadczą o przyjaźni,
lecz czyny.
Powódź widzieć z daleka: ominie cię klęska ogólna; — ucierpieć
stratę przez powódź: strzeż się ognia i sprytnej kobiety, bo
utoniesz w troskach.
Powój zielony: wzajemność w miłości; — powój w kwiecie: nietrw
ałe uczucie, lecz bliskie połączenie.
Pow óz piękny widzieć: nie żyj nad stan; — jechać nim: dobrze
Pan Bóg zrobił, że nie dał świni rogów, boby ludzi bodła.
Pow rót do domu: zadowolenie; — gdy dom pusty: smutek.
Pow róz wiązać: utrwalenie stosunku, będziesz wisiał. — gdyś
opasany powrozem: trudny zarobek.
Powstaniec: zamieszki narodowościowe, — strzeż się zdrady.
Pow oływ ać się na kogoś: spraw a sądowa.
Pozew otrzym ać: zawikłanie w spraw ę sądową; — o ile spraw a
własna: przegrasz ją.
Poziomki zbierać: miła niespodzianka; — poziomki jeść: boleści
żołądka; — poziomki smażyć: ten pan zdaniem mojem, kto
przestał na swojem.
Pożar wogóle: strzeż się złodzieja; — pożar od pioruna: nagły
wypadek w rodzinie; — przygasający: marne twe nadzieje.
Pożyczkę zaciągnąć u kogo: pamiętaj przychodzie żyć z rozchodem
w zgodzie; — pożyczać komu: nie pożyczaj, dobry
zwyczaj, gdy oddają, jeszcze łają.
Prababka (pradziadek) żyjący: szczęście; — zm arły: upomnienie
do cnotliwego życia; — zm arła a we śnie żyw a: przypadek
śmierci w rodzinie.
Prać: pozbędziesz się niebawem trosk wszelkich; — widzieć piorących:
naśladuj dobre przykłady.
Pracować: korzystna posada; — przypatryw ać się pracującym:
wstydź się leniuchu.
Praczka: niepowodzenie w pożyciu małżeńskiem, złe dziecko.
Prądem w ody być uniesiony: wejdź w proponow aną spółkę, a
dobrze na tern wyjdziesz.
Pragnienie mieć: niech ci się nie zachciewa nadzwyczajności, —
siedź w kącie, znajdą cię.
308
Prałata widzieć: zaszczyt; — być nim: riie porywaj się z motyką
na słońce.
Prasować: „palisz ch o lew fT tam, gdzie ci nie są radzi; — zrób
zw rot na prawo.
Praw ow ać się: wnet dyabli wezmą tw e mienie.
Preparować coś: nie udawaj mądrzejszego niż jesteś, prochu nie
wymyślisz.
Pręgierz: hańba dla rodziny.
Pręty: dużo przyjaciół, ale fałszywych.
Prezbiteryum: smutek w rodzinie.
Prezent (patrz: Podarunek).
Próba tańca lub śpiewu: nie narażaj się na śmieszność z powodu
zarozumiałości.
Próbki to w aró w oglądać: do trzeciego razu sztuka, do trzy dziestki
serce puka.
Proboszcz: dobrobyt i zadowolenie; —- mieszkać na probostwie:
nie miną cię plotki.
Procesować się: nie drogą pieniactwa dochodzi się do bogactwa,
strzeż się sądu jak ognia.
Proch strzelniczy: bliskie niebezpieczeństwo.
Procesya: zaproszenie na uroczysty obchód; — emigracya za
morze.
Próchno: pieniądz na papierze, to blask próchna w ciemności;
co mają ci dać, niech gotówką dają.
Prochownia: strzeż się ognia w domu.
Profanacyi dopuścić się, lub widzieć coś podobnego: niedługo
spotka cię zasłużona kara.
Profesor: pozbądź się egoizmu i zarozumiałości; — być profesorem:
idź do w arstatu.
P róg domu przekraczać: zasłużony spoczynek po pracy: — potknąć
się na progu: stracisz zęby.
Prom widzieć: udaremniona podróż; przewozić się promem:
strzeż się wody, bo w zimnej można utonąć, a gorąca
sparzy.
Promień światła lub słońca: radość i wesele.
Promocya: nie bądź nieużytkiem; pomagaj drugim do zdobycia
celu.
Proporzec: stój mężnie pod sztandarem w iary i ojczyzny.
Propinacya: nie zazdrość majątku, zdobytego oszustw em ; to pow
ód zw ady i bitki.
Proroctwa słuchać: nie w ierz szarlatanom ; — pro ro ctw a w y głaszać:
nie skacz tam, gdzieś nie dorósł.
Prosić kogo o coś: nie żądaj nic i od nikogo za darm o.
Prosię żyw e: potulny przyjaciel, zysk i szczęście; — prosię zabite:
praktyczny prezent, w esoła zabaw a.
Pryszcze mieć: pozbądź się w ad charakteru, bo stracisz syrnpatyę
u ludzi-; — pryszcze ropiące: choroba.
Prząść: nić szczęścia i nić życia w tw oich w łasnych są rękach.
Przebaczenie otrzym ać: przypom nienie zasady: i odpuść nam
nasze w iny, jako i m y odpuszczam y naszym w inow ajcom .
Przebijać się przez tłum : ciężka praca cię czeka; — przebijać
m ur: przezw yciężysz przeszkody; — przebijać kogo nożem
lub sztyletem : dobrobyt osiągnięty przez krzyw dę cudzą,
nie przynosi zadowolenia.
Przechadzki używ ać: sw obodna myśl, swobodne życie.
Przechow ywać coś: strzeż się złodzieja domowego.
Przechodnia bram a: nie pozwól gospodarzyć innym w swoim
domu.
Przechrzta: niepewny interes; — dla panny: konkurent, który
od innej dostał kopniaka.
Przeciąg: zapalenie gardła, a przynajm niej k atar; — owieją cię
chorobliwe nastroje.
Przecinać: w ęzeł przyjaźni tw ej ł N. N. rozluźni się.
Przeciskać się: (patrz: P rzebijać się).
Przeciw prądow i płynąć: staniesz pośród drogi bezradny.
Przedhistoryczne w ykopaliska: nie pomoże blansz i róż, kiedy
gęba stara już; — w yjdą na jaw stare dzieje.
Przedślubny czas: korzystaj z czasu, nie urządzaj „kw asu”.
Przedrzeźniać kogo: w idzisz cudze błędy pod lasem, a swoich
pod nosem nie widzisz.
Przedstawienie w teatrze: zabaw a miła, ale kosztowana; —
przedstaw ienie am atorskie: radość i sław a, czasem zam ęście;
— przedstaw iać się komuś: zrobisz now ą znajomość.
Przeglądać się w lustrze: ogłupiejesz do reszty ; — w w odzie płynącej:
pow odzenie w śród m łodzieży; — przeglądać ryciny:
praktyczne w ykorzystanie czasu.
110
Przegrać w k arty : szczęście w miłości.
Przejażdżka powozem, bryczką czy row erem , o ile pogoda, dobrze
w ró ży ; gdy błoto, znaczy chorobę; — przejażdżka
łódką po czystej w odzie: radość, po m ętnej: plotki.
Przekaz pocztow y otrzym ać: niespodziew ane pieniądze; — w y syłać:
nadprogram ow y w ydatek.
Przekładać coś, np. rzeczy: nie rób raz źle, a raz dobrze, tylko
zaw sze jednakowo, ale dobrze.
Przeklinać: strzeż się, bo „słówko w ylatuje w róblem , a pow raca
w ołem “ , t. j. na ciebie złe się zw róci.
Przekłówać coś, np. obierzkę palca: ratunek w potrzebie; —
przekłów ać uszy: jesteś barbarzyńcą.
Przekomarzać się z kim: nie trw oń czasu nadaremnie.
Przekonywać kogo: m ówił dziad do obrazu, obraz do niego ani
razu.
Przekop na swej drodze natrafić: przeszkoda w osiągnięciu celu,
ale możliwa do usunięcia.
Przekraczać granicę: strzeż się strzału i zaaresztow ania; —■
przekraczać form y przyzw oitości: nie bądź chamem.
Przekradać się: w yznajesz zasadę, że gdzie nie można przeleźć,
trzeba podleźć.
Przekreślać pismo lub rachunek: zrób testam ent.
Przekrzyczeć w szystko czy w szystkich: hańba agitatorow i, który
tylko sw oje „ja“ m a na celu.
Przekupywać kogo: w stydź się paskarzu. — nie minie cię pogarda
uczciw ych.
Przekupka spokojnie siedząca: rozw ój gospodarstw a; — dużo
i głośno rezonująca: bezczelny w yzysk, niemiły gość z prowincyi.
Przekwasić chleb lub potraw ę: m ówi się: „słodko jest um ierać
za ojczyznę14, ale lepiej żyć i pracow ać dla niej.
Przekwitłe kw iaty: zm arnow ane nadzieje.
Przelew ać płyny: staraj się mieć co do przelew ania, bo z pustego
i Salom on nie naleje.
Przelęknąć się: strach m a wielkie oczy, — lecz kto prostą drogą
kroczy, w szystko złe przeoczy.
Przeliczać cyfry lub pieniądze: sprzeniewierzenie, dokonane
przez zaufaną osobę.
ill
Przelotne ptactw o w locie przesiedlenie się z rodziną do innej
miejscowości, — goście z daleka.
Przeludnienie w okolicy: wypadek, który zgromadzi wiele ludzi.
Przeładowywać tow ar: gdy nie dopatrzysz okiem, to dołożysz
workiem.
Przełamać coś: pamiętaj, że każdy kij m a dw a końce.
Przełazić przez płot: uważaj, abyś nie podarł odzienia, bo na
drugie ubranie nie prędko zarobisz.
Przełęcz górska: wycieczka turystyczna.
Przemawiać jako prelegent: nie blagu} tak wiele, bo się na tem
ludzie poznają.
Przemierzać m ateryę: przygotuj w ypraw ę: — przemierzać
płótno: śmierć w domu.
Przemarzły staw : choć ostygł zapał, idź śmiało do celu: —
przem arznąć samemu: doświadczysz gorącej sympatyi.
Przemoknąć: tak cię ludzie obmawiają, że suchej nitki na tobie
nie zostawią.
Przemycać (przemytnik): nie podawaj nigdy cudzego zdania za
swoje.
Przem ysłowcem być: zajmiesz zaszczytne stanowisko w społeczeństwie.
Przenosić ciężary: westchnij do św. Krzysztofa, to ci każdy ciężar
lekszym będzie.
Przeobrażać się w coś, np. w innego rodzaju człowieka, w ptaka,
zwierzę: poznają się ludzie i na farbowanych lisach.
Przeora widzieć: sm utny żyw ot; — być nim: dobrobyt w samotności.
Przepaść widzieć: staraj się ominąć niebezpieczeństwo: — wpaść
w nią i w ydobyć się: korzystny obrót sprawy, spłata długów
; — wpaść, a nie módz się wydobyć: nieszczęście; dla
mężczyzny: alimenta.
Przepieprzyć (przesolić): nie przekraczaj nigdy granic p raw d y
i uczciwości; — nie blaguj.
Przepiórka: wielka radość; — słyszeć jej wołanie: ,,pit-pi-lit“ ,
pożądany gość i prezent.
Przepływać rzekę, staw: o ile w oda czysta: zadowolenie i pow odzenie;
o ile brudna: choroba; — nie módz przepłynąć:
przeszkoda.
112
Przepisywać coś: nie małpuj postępow ania drugich.
Przepowiedni słuchać: sen m ara, Bóg w iara.
Przepraszać kogo: nie uniżaj się przed w yższym i, nie bądź lizaniem.
Przeprowadzać się: dla m ężczyzny aw ans ze zm ianą miejsca
pobytu, — dla panny: zam ęście, — dla mężatki: groza rozwodu.
Przeprzęgać konie, osły, w oły lub m uły: przesiedlisz się do innej
miejscowości, albo rozw iedziesz się.
Przepuklinę mieć: nie nadym aj się tak pychą, bo pękniesz.
Przepustka: przez protekcyę otrzym asz posadę i osiągniesz cel
zam ierzony.
Przepych urządzenia: nie zadzieraj nosa i nie przechw alaj się.
Przerazić się: nie taki dyabeł straszny, jak go malują (patrz:
Przelęknąć się).
Przeręble robić: nie łap ryb przed niewodem ; — w paść w nią:
zapóźny ratunek.
Przerzucać cudze rzeczy: nie kładź palca między drzwi.
Przesada w zachow aniu się lub m owie: w łasna chw ała u drzw i
stała.
Prześcielać łóżko: słabość w domu.
Prześcieradło szyć: wieść o śmierci; — prać je: koniec choroby;
— suszyć: w yjazd w dalszą okolicę.
Prześcigać się z kimś: zacny zam iar godny pochw ały, ale robić
to tylko dla ambicyi nie w arte grosza.
Przesiadać się: zm iana stosunków dom ow ych i społecznych.
Przesiewać: nie przebieraj zanadto, bo w łaśnie na gorsze trafisz.
Przeskakiwać jaki przedm iot lub rów : czego nie uzyskałeś(aś)
legalnie, nie zdobędziesz naw et chytrością.
Przeszkadzać komu w robocie: jesteś głupim nicponiem.
Prześladowca (prześladow anym być): unikaj zw ady z głupim.
Przestępca (patrz: Zbrodniarz).
Przestrogę otrzym ać: szanuj w iernego przyjaciela; — przestrogi
udzielać: za tw oje dobro, dyabeł cię w ziobro.
Przestrzeń wielką widzieć przed sobą: obszerne pole p racy cię
czeka.
Przesyłać coś komu: niechaj nie wie lewica, co daje praw ica,
i niech nie wie praw ica, co bierze lewica.
113
Przeszukiwać rzeczy lub krzaki: choćbyś się pod ziemię schow ał,
to i tak czyny tw e na jaw w yjdą.
Przetapiać m etal: nie fałszuj słów bliźniego twego, aby go gorzej
przed kimś przedstaw ić.
P rzew ietrzać mieszkanie: pozbądź się pochlebców i darm ozjadów.
P rzew ozić się (patrz: P rzepływ ać, P rzepraw iać).
Przewodniczyć zebraniu: nie pchaj się na pierw sze miejsca, bo ci
z tein nie do tw arzy.
Przeziębnąć: ukochana osoba zm rozi cię brakiem uczucia; —
przeziębniętego ratow ać: znajdziesz pomoc w potrzebie i
w zbudzisz ku sobie sym patyę.
Przeźroczystego coś w idzieć: nieskalany charakter utoruje ci
drogę do szczęścia.
Przybijać coś: utrw alisz przyjaźń; — zaw rzesz korzystny kontrak
t kupna.
Przybłęda: poratuj biedaka, jeśli mu dobrze z oczu patrzy, bacz
jednak, że pozory mylą.
Przychówek w oborze: szczęście w rodzinie i dobrobyt.
Przyciemniać (przygaszać) św iatło: nie zatruw aj życia najbliższym.
Przyciskać kogo do serca: zbyt łatw o dajesz się unieść sym patyi;
przyciskać pieczęć (patrz: Pieczęć).
Przyczajać się: nie krocz nigdy krętemi drogam i, m ów w prost
to, co myślisz.
Przydrożny słup, krzyż, kamień: upomnienie, że złą drogę obrałeś,
— zaw róć póki czas.
Przyglądać się komu: niepewność zam iarów .
Przygłuchnąć: tyle bezeceństw m ów ią na ciebie, że naw et p raw dziwa
głuchota byłaby ci pożądańszą.
Przygryw ać na jakimś instrum encie: uw ażaj, aby ci nie „za g rano
na nosie“ .
Przyjaciel domu: pilnuj żony; — przyjacielskie zebranie: stra ta
m ateryalna.
Przykazania recytow ać: nie pożądaj żony bliźniego Tw ego, ani
męża twojej bliźnicy.
Przyklękać: zam iast Bogu, oddajesz cześć złotem u cielcowi; —
niefortunne ośw iadczyny.
s
Przykrawywać m ateryę: ktoś ci niespodzianie ,,kurtę skroi“ .
Przylepiać marki na list: w iadom ość od ukochanej osoby; —
obrazki, etykiety: jesteś zarozum ialcem .
Przymierać głodem: będziesz obfitował w e w szystkie dobra ziemi,
— ale nie zatrać przytem duszy.
Przyobiecywać komu co: obiecanka cacanka, a głupiemu radość,
nie ciesz się więc z obietnicy.
Przypadek gdy cię we śnie spotka, niespodziew any podarunek
w róży.
Przypiecek: w starym piecu dyabeł pali.
Przypływ m orza: w szystkie zapasy prow iantów zabiorą ci złodzieje,
albo m yszy zjedzą.
Przypowieści słuchać: choć minęły daw no czasy biblijne, nie zaw
adzi ci nauka m oralna, boś nadto lekkomyślny (a).
Przyprzęgać: gdzie kucharek sześć, tam niema co jeść.
Przyrodzenie widzieć: dla m ężczyzny alim enta, dla kobiety połóg,
dla panny w styd.
Przysięgać: przegrana sp raw a; — przysięgać fałszyw ie: u szczytu
pow odzenia w y rzu ty sumienia.
Przystań m orska (patrz: P o rt).
Przystanek kolejowy: nie ustaw aj w pracy, a będziesz miał plon
obfity.
Przyszczepka (przyszw a): przyczepią się do ciebie niepożądani
„przyjaciele**, którzy chcą żyć twoim kosztem.
Przytułek: sm utna starość cię czeka.
Przywabiać kogo do siebie: nie kokietuj tak bezczelnie.
Przywłaszczać sobie coś: niezasłużone w ynagrodzenie; —
w zbogacisz się cudzą pracą.
Psalmy śpiew ać lub słyszeć śpiew ane: dusze zm arłych upominają
się o żałobne nabożeństw o.
Pstrąg w w odzie igrający: bardzo prędki przypływ fortuny; —
na półmisku: eleganckie przyjęcie.
Pstrokatego coś. widzieć: sam nie w iesz czego chcesz, jeszcze ci
zielono w głowie.
Pszczoły w locie: szczęście i dobrobyt; — gryzące się: zw ada
dom ow a; — zabite: zdradzi cię jakiś zaufany; — być pokąsanym
przez pszczoły: oszczerstw o; — łapać je: szczęście
w e w łasnych trzym asz rękach.
115
Pszenica w kłosie: wielki dostatek; — zżęta i zmoczona: w ypadek
w rodzinie; — kłosy zerwane pszenicy trzymać w ręku:
niedługo koniec twemu szczęściu; — ziarna pszenicy: szczęście
i błogosławieństwo.
Ptaki śpiewające; radość i pociecha z dzieci; — ptaki przelotne:
stracisz przyjaciela; — ptaki wodne lub błotne: choroba i
plotki; — ptaki w klatce: zamknięta droga do szczęścia; —
strzelać je: strzeż się ryw ala; — ptasie gniazdo z jajkami:
wielki zysk; — z pisklętami bez matki: bezdomną sierotę
weź za swoją, to ci szczęście przyniesie.
Puhacz: przepowiednia nieszczęścia, nawet śmierci.
Puchlinę mieć: obładujesz się pieniądzmi, ale wydasz je na kuracyę,
— nie użyjesz wcale.
Pucka (sowa): jeśli milcząca: symbolem mądrości jest; — gdy
głos wydaje: zwiastuje wypadek śmierci w rodzinie.
Pudło: stara panna wlezie Ci w drogę; — pudła robić: korzystny
zarobek.
Pugilares pusty: oszczędnością i pracą ludzie się bogacą; — pugilares
pełny pieniędzy: nie dmuchaj zanadto, bo coś zarobił,
to przetrwonisz.
Puhar kościelny: ofiaruj wotum na intencyę twej spraw y; —
puhar z napojem: zaproszenie na ucztę.
Pukać: będziesz zwiastunem dobrej spraw y; — słyszeć pukanie:
dowiesz się miłej nowiny.
Pulchne ciasto lub ciało: rozkosze cielesne.
Purpura: strzeż się krwawej bójki, zranienia i socyalistycznych
zgromadzeń. Królem nie będziesz, chyba kurkowym.
Pustka, pustkowie: gdy przestaną cię potrzebować, opuszczą cię
wszyscy ,,przyjaciele“ .
Pustelnica: samotną i smutną będzie jesień twego życia.
Puszcza: jak rzadko trafia się oaza na puszczy, tak rzadko doznawać
będziesz radości.
Puszka na pieniądze: chroń się przed złodziejem.; — puszka Pandory:
strzeż się gadów i płazów towarzyskich.
Puszczać krew: śmierć z winy lekarza.
Puzony: (patrz: Trąby).
Pył uliczny: drobne ale ciągle nieprzyjemności; — pył w młynie
lub na boisku: powodzenie.
116
Pypeć u kur w idzieć: ukarane będzie tw e gadulstw o; — pypeć
zdzierać: przeproś tych, których dotknąłeś(łaś) obm ową.
Pytać kogo o co, a nie otrzym ać odpowiedzi: niepowodzenie, —
odrzucone konkury; — gdy otrzym asz odpowiedź: korzystne
kupno lub sprzedaż; — widzieć znak zapytania: sam
nie wiesz, czego chcesz.
Pytel: nie pytluj tak językiem, bo jak szydło z w orka, w ylezie
na jaw tw a głupota.
Pyzata tw arz ludzka, lub pysk m askarona: sm utne rozczarow anie.
