Starzenie się to nieodwracalny proces, na który narażony jest każdy żyjący organizm – także człowiek. Wyróżnia się szereg czynników, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, przyspieszających to zjawisko, m.in. korzystanie z solarium, brak nawilżania skóry, geny czy wolne rodniki. Jaką rolę w procesie starzenia odgrywa ostatnia ze wspomnianych przyczyn?
Czym są wolne rodniki?
Wolne rodniki to atomy lub cząsteczki, które posiadają jeden bądź więcej niesparowanych elektronów, będących w stanie samoistnie egzystować. Innymi słowy, są to uboczne produkty przemiany materii, zalegające w naszym organizmie. Z biegiem lat wywierają one silne działanie utleniające oraz powodują nieodwracalne szkody, które prowadzą do zmian w komórkach – mutacji, a w konsekwencji śmierci komórki. Do bardziej popularnych rodników należą: anionorodnik ponadtlenkowy, rodnik hydroksylowy, tlenek azotu czy dwutlenek azotu.
Teoria rodników została opracowana w 1956 roku przez gerontologa Denhama Harmana. W swojej publikacji Aging: a theory based on free radical and radiation chemistry stwierdził on, że starzenie się jest następstwem nieodwracalnych szkód, spowodowanych długotrwałym działaniem utleniającym rodników na komórki i tkanki.
Stres oksydacyjny i procesy starzenia się skóry
Wśród głównych przyczyn powstawania wolnych rodników wymienia się m.in. stan zapalny, dym papierosowy, promieniowanie ultrafioletowe, stres, brak aktywności fizycznej i źle zbilansowaną dietę. Czynniki te prowadzą do występowania tzw. stresu oksydacyjnego, czyli do zakłócenia równowagi między wolnymi rodnikami, a antyoksydantami. W związku z tym, są przyczyną wielu poważnych schorzeń, np. astmy oskrzelowej, choroby Parkinsona czy nawet nowotworów. Jednocześnie, mają znaczący wpływ na procesy starzenia się skóry. Powodują destrukcję nie tylko lipidów, ale także naskórka, który pełni funkcję ochronną przed czynnikami zewnętrznymi. W rezultacie, wolne rodniki atakują białka w komórkach skóry. Dochodzi wtedy do powolnego niszczenia włókien kolagenowych oraz elastynowych, które są odpowiedzialne za elastyczność i jędrność skóry.
Antyoksydanty egzogenne
Czym są antyoksydanty egzogenne? To przeciwutleniacze zewnątrzpochodne, zawarte w pożywieniu. Wiążą one rodniki poprzez uzupełnienie brakującego elektronu, wpływając tym samym na obniżenie stopnia aktywności i szkodliwości tych czynników. Substancje, które chronią organizm w ten sposób, to witaminy A, C, E, oligoelementy takie jak selen i cynk, koenzym Q10, flawonoidy, likopen, kwasy tłuszczowe oraz tłuszcze wielonasycone.
W tym przypadku warto też pamiętać o prawidłowym przygotowywaniu potraw, aby wszystkie składniki zostały przyswojone przez organizm i mogły efektywnie wpłynąć na nasze samopoczucie i urodę. Najlepszymi źródłami witaminy C są: porzeczki, papryka, natka pietruszki, brukselka, brokuły, truskawki, kalarepa i cytrusy. A wspomniany związek chemiczny jest niszczony przez wysoką temperaturę. Dlatego też owoce i warzywa, bogate w witaminę C, powinno się jeść na surowo bądź po krótkim gotowaniu.
Likopen zawarty w pomidorach oraz beta karoten występujący w marchwi to dość trwałe składniki, a ich przyswajalność wzrasta po ogrzaniu w obecności tłuszczu. Z tego względu do sosu pomidorowego warto dodać łyżkę masła, zaś do soku marchewkowego – kilka kropel oliwy z oliwek. Z kolei bioflawonoidy, które wykazują niską podatność na wysokie temperatury, światło słoneczne oraz kontakt z tlenem, najlepiej przechowywać w lodówce i szybko konsumować. Najlepszym ich źródłem są morele, jeżyny, jagody, biała skórka pod miąższem cytrusów, głóg.
Ważną przeciwstarzeniową substancją jest koenzym Q10, który znajduje się głównie w mięsie (wątrobie wołowej), rybach (makreli, łososiu, sardynkach), jajach, szpinaku i orzechach ziemnych. Aby go nie stracić, należy w jak najmniejszym stopniu przetwarzać żywność. W szczególności dotyczy to mięsa.
Naturalna linia obrony
Organizm ludzki nie jest bezsilny wobec działania rodników i posiada zdolność ich neutralizowania. Pomagają mu w tym konkretne substancje, m.in. dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza i glutation. Pierwszy ze wspomnianym składników jest ważnym enzymem antyoksydacyjnym, a jego brak powoduje starzenie się całego organizmu (w tym skóry) oraz choroby zwyrodnieniowe. Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) zawiera w swoim składzie mangan, cynk oraz miedź. Jej największe ilości występują w wątrobie. Z kolei katalaza (CAT) przekształca nadtlenek wodoru w wodę oraz tlen. Jest białkiem, które ma zdolność neutralizowania miliona cząsteczek wody utlenionej. Natomiast glutation (GSH) występuje w formie zredukowanej i utlenionej. Odpowiada za neutralizację nadtlenku wodoru, który jest związkiem wysoce toksycznym dla komórek.
Antyoksydanty pełnią ważną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. Dlatego powinniśmy pamiętać o ich stałym uzupełnianiu w produktach spożywczych oraz suplementach diety. Dla zachowania zdrowej i młodej skóry warto też zmienić złe nawyki żywieniowe i wyeliminować z jadłospisu cukry proste i tłuszcze zwierzęce. Najlepiej zastąpić je dietą śródziemnomorską, obfitującą w ryby i warzywa.
Ewelina Maślanka, kosmetolog salonu Qclinique.
- Jaki powinien być makijaż ślubny?
- Medycyna estetyczna: popularne zabiegi
- Cellulit – jak się go pozbyć?
Originally posted 2017-11-10 09:22:44.
