w

Sennik P

Paca (dać komu pacę): przegrasz zakład.

Pacha: miłe spotkanie i przechadzka.

Pachciarz: sprytny oszust.

Pachnidło: przemijająca rozkosz, zaw iedzione nadzieje.

Pachołek propinacyjny: spodziewaj się rewizji.

Pacierz mów ić: p rzy k ła d n e m ałż eń stw o ; — dla nieżonatych (niezam

ężn y ch ): zapowiedzi.

Paciorki naw lekać: plotki; — ro z sy p y w a ć : nie rozsiew aj niesp

ra w d zo n y c h bajek.

Pacyentem być: zd row ie; — p a cy en ta pielęgnow ać: ch o ro b a

w domu.

Pacyfikał (schowek dla hostyi): przypom nienie, że trz e b a iść do

spowiedzi i komunii św.

P ącz pić: nie p o ry w aj się do nieswoich rzeczy.

Pączki k w iatow e: rozkosz i w esele; — pączki sm ażone: in try g a

w miłości.

Paczka: n iespodziew ana defraudacya.

Padaczkę mieć: przez lekkomyślność tw ą popadniesz w złą opinię.

Padalec: podła niew dzięczność zaufanej osoby.

Padlina: zdechnie ci ulubione zw ierzę.

Pagórek: przeszkody w zam ierzonej spraw ie.

Pajac: niefortunne dzieje pierwszej miłości.

Pająk c z a rn y : om otają cię długi; — pająk c z e rw o n y : g w a łto w n y ,

lecz niestały konkurent; — zabić pająka: z e rw a n e m ałżeństw

o.

P ajęczyna wogóle: z asad zk a na tw e dobre imię lub honor; —-

  1. zw . „babie lato“ : rychle zamęście, — dla mężatki szczęśliwe

„ ro z w ią z an ie 44.

Paka to w a ro w a : bankructw o.

P akow ać sw oje rzeczy: p o d ró ż; — cudze: zm iana stosunków ,

91

P al w bijać: niebezpieczeństw o w p o d ró ży ; — na pal w bitego

w idzieć: stra szn e niebezpieczeństw o; — pal w y r y w a ć :

zdobędziesz cel.

Pakunek o trz y m a ć : niespodziew any podarunek; — pakunek w y syłać:

musisz dać ślubny prezent.

P alący się budynek: złodziej w domu, — nagła w iadom ość.

Palce pojedyncze: p rze stro g a ; — palce zranione albo sparzone:

n a m o w a do złego czynu; — palce o b lizyw ać: zadow olenie;

5 palców : związek.

Palenisko (patrz: Ognisko).

Palić coś: nie ukryje się to, coś zbroił; — b yć na palenie sk azanym

: zaw iść ludzka dopiecze ci do żyw ego.

Palm a (drzew o): dosto jeń stw a; — palm a w w azonie: spełnione

nadzieje; — palm a św ięcona: pozbędziesz się bólu g a rd ła ;

liść palm o w y : pojednanie zw aśnionych; — p alm a z o w o c a mi:

znajdziesz coś pożytecznego.

Paleta m alarska: zw iedzisz cudne okolice, m uzea lub atelier a r tysty

czn e.

Paliusz (laska arcybiskupa): piękny prezent na bierzm ow anie,

św . Mikołaja lub „gw iazdkę”.

Palnik u lam py: życie tw e płynąć będzie u ta rty m to rem ; — palnik

zepsuty: zmienne ż y w o ta koleje.

P ałac widzieć: zazd ro ść ludzka; — być w nim: w ir życia zm ienne

p rzy gotow uje ci koleje.

P ałasz: rozbudzenie namiętności; — trz y m a ć pałasz za rękojeść:

rozłączenie z ukochanym (ą).

Pałka: a w a n tu ry polityczne.

Pamiątka (pamiętnik): rozłączenie z d ro g ą osobą.

Pam ięć (z pamięci coś rec y to w a ć ): w objęciach szczęścia za p o m nisz

trosk p rzebytych.

Pana możnego w idzieć lub pannę: nie w sty d ź się twej mierności,

cnoty tw e więcej znaczą niż b o g actw o .

Pancerz widzieć: strz e ż się niebezpieczeństw a; — pancerz nosić:

niepotrzebnie o b aw iasz się niepow odzenia.

Panna m łoda w ślubnym stroju: śmierć w rodzinie.

P anny wogóle: wiele p retensyi; — kłócić się z niemi: ry ch ły

ślub; — um izgać się do nich: tania z a b a w a ; — panna płacząca:

p rzyznaj się, coś z w o jo w a ł?

i -r <.’ i

92

Panewka (,,spalić na panew ce14): usiłowania twe bez skutku.

Panieński pokój: zdradzone tajemnice.

Panoszyć się: kto wysoko lata, zwykle nisko spada.

Państwo młodzi: zaproszenie na wesele lub chrzciny.

Pańszczyznę odrabiać: przekonasz się wkrótce, że jedynie praca

osładza życie.

Pantera: jesteś przedmiotem prześladowania nikczemnej osoby.

Pantalony: dla m ężczyzny w izyta; — dla panny: konkuretrt; —-

dla mężatki: pomnożenie rodziny.

Pantofle wogóle: wygodne życie; — pantofle haftować: zmiana

stanu; — pantofli szukać: poddać się pod jarzmo: — pantofle

dostać; poniżenie.

Panującego widzieć: wypadek polityczny.

Papier zapisany: otrzym asz list; — papier czysty: niezapłacony

rachunek; — papiery wartościowe: zawikłania w spraw ach

domowych.

Papiloty: próżność ukarana.

Papierosy palić: nie trw oń grosza; — papierosy robić: nie trw oń

czasu nadaremnie; — papierosami obdarow yw ać kogoś:

niespodzianka.

Papieża widzieć: szczęście i błogosławieństwo: — mówić z nim:

nie dla psa kiełbasa.

Paproć: szczęście, dziedzictwo, skarby życia.

Papryka: skoroś się sparzył(a) na gorącem, to i na zimne dmuchaj.

Para z gotującego się płynu: wizyta nowożeńców; — z lokomoty

w y : podróż; — p ara narzeczonych lub małżonków: pożądana

zmiana w rodzinie; — para bucików lub t. p.: nie

umrzesz samotny.

Parada: wypadek w .twym domu w yw oła zbiegowisko.

Parafia własna: kiedy wleziesz między w rony, musisz krakać jak

i ony; — parafia obca: co cię cały świat obchodzi?

Paralityka widzieć: przestraszysz się czegoś; —- być paralitykiem:

niemasz dość siły, aby się wywikłać z kłopotu.

Parasol: obmawiają cię tak, że niema na tobie „suchej nitki“ , ale

nic sobie z tego nie rób, — obrońca tuż blisko.

Parawan: nie służ nigdy za płaszczyk dla popełniających takie

czyny, z którymi kryć się trzeba.

Parchy: będziesz w yrzucony z tow arzystw a.

93

Park: ostrzeżenie przed niestosow nem rendez-vous.

Parkan: przeszkody; — przekroczyć go: dokonasz zam iaru; —

widzieć kogoś za parkanem : szpiegują cię.

Parlament: tryum f przyjaciela.

Parobczak: tryw ialne tow arzystw o.

Parostatek (parow iec): daleka podróż.

Parowa m aszyna: szybkim krokiem do m ajątku.

Parskać śmiechem: łzy serdeczne.

Parszyw y pies: fałszyw y (a) przyjacieł(ółka).

Partytury uczyć się: trud nagrodzony.

Parzysty (w szystko, czego jest ,,do p a ry “ ): w różba powodzenia,,

m ałżeństw a.

Pas rozw iązyw ać lub zaw iązyw ać: krótka, lecz pam iętna rozkosz.

Pasiasty m ateryał: niemasz gustu w doborze swego otoczenia.

Pasmo nici, w łosów i t. p.: długie życie w róży.

Pasieka (patrz: Miód i Ul).

Pasierb(ica): niewinna ofiara zawiści.

Pasow ać kogoś n a ry cerza lub nim zostać: niedozwolone miłostki.

Pasożyty: obsiędą cię krew ni i dłużnicy.

Pasta: nie sm aruj bliźniego Tw ego, bo i Ciebie osm arują.

Pasterz (pasterka): sielanka młodości.

Pastewne rośliny: dobrobyt w gospodarstw ie.

Pastorał: będziesz proszony na ojca chrzestnego (matkęchrzestną)

do bierzm ow ania lub do innej uroczystej asysty.

Pastw ić się nad człowiekiem czy zwierzęciem : jesteś bydlę.

Pastwisko bez bydła: upomnienie, by porobić zapasy gospodarcze;

— z bydłem : dobrobyt.

Pasza sucha i w onna: bogactw o; — zgniła: głód, choroba.

Paszcza zw ierzęca: strzeż się złych języków.

Paszkwil otrzym ać: zaw ezw ij lekarza; — paszkwil posłać: zostaniesz

radnym .

Paszport: utrudnienie w podróży.

Pasztet: zaburzenie żołądkowe.

Patent otrzym ać: łatw ym sposobem zyskasz m ajątek.

Patelnia: a w an tu ra z kucharką.

Pątnik: w esoły gość.

Patrol: przychw ycenie na gorącym uczynku.

94

P atryarcha: życzliwi żydzi.

Patryotyzm (wszelkie objawy tegoż): gdzie się dwóch waśni,

tam trzeci korzysta.

Patyki: będziesz świadkiem zw ady i bójki.

Patyna: zdrowem u zaszczyt, choremu wyzdrowienie.

Paw: samochwalstwo naraża cię na ośmieszenie.

Pawilon: postępuj tak, aby w szyscy twe czyny widzieć mogli.

Paź: niewierność w małżeństwie, — dla panien: wielbiciel.

Październik: zimny podmuch losu zniweczy tw e szczęście.

Paznokcie wogóle: proces sądow y; — paznokcie’obcinać: przestaniesz

drapać bliźnich; — za paznokciami brud mieć lub

robactwo: list ze złą wieścią.

P azu ry drapieżcy: strzeż się oszusta i oszczercy.

Pchła złapana: mały zysk; — być przez pchły kąsanym: egzekutor

podatkowy.

Pęcak: utyjesz jak beczka.

Pęcznieć (grubieć): zmniejszenie majątku.

Pedagogia (pedagog, — wogóle coś z dziedziny nauki): rada,

aby nie zaniedbywać się w kształceniu umysłu.

Pęcherz nadęty: nie bądź tak zarozumiałym i zerwij przyjaźń

z głupcami.

Pędzel: nie używaj kosmetyków, gdyż prędko się zestarzejesz.

Pędzić (biegnąć): „spiesz się powoli“ , t. zn. rób wszystko we

w łaściwym czasie, a nie nadużyjesz sił swoich.

Pejsy mieć: uporczywe trw anie w grzechu; — obcinać je: pozbędziesz

się żydowskiego wyzysku.

Pękanie skał lub t. p.: katastrofa w przyrodzie (powódź, trzęsienie

ziemi, wojna).

Pelargonia: dostąpisz jakiejś godności.

Pelikan: niewdzięczność dzieci.

Pełnia księżyca: udaremniona schadzka, a jeśli się odbędzie, w yjdzie

wszystko na jaw.

Pełnomocnictwo otrzym ać: zaufanie przełożonej w ładzy; — pełnomocnictwo

dać: padniesz ofiarą wyzysku.

Pełzać: celowe poniżenie cię w tow arzystw ie; — widzieć pełzających:

strzeż się zasadzki; — pełzające płazy i gady: fałsz

i zdrada.

Pępek: połóg w rodzinie.

P en syę dostać: w strz y m a n ie a w a n su ; — pensye w y p ła c ać : zu bożenie.

P erły w ogóle: łzy; — perły łowić: zyskasz szczerego p rz y ja ciela;

— perły nosić: z e rw a n e n a rzeczeń stw o ; — p erły ro zsypać:

zaniedbujesz sw oje talenta, oddajesz uczucie

niegodnemu(ej).

Perfuma: k ró tk o trw a ła rozkosz, k tóra po zo staw ia niesmak, a

czasam i ,,plam ę“ .

Perspektyw a: nie sądź nikogo w edle zdań cudzych, — poznaj go

nap rzó d sam dokładnie.

Peruka: fałszyw i pochlebcy.

P eryod mieć: dla panien: rychłe zamążpójście, — dla m ężatek:

bezdzietność.

Perz: nie chw al się, że m asz wielu przyjaciół, bo to tylko p aso żyty,

schlebiający ci dla twej hojnej dłoni.

Pestka: trw ało ść p rzyjaźni i miłości dla ciebie.

Pianie koguta: w ezw an ie do ,,czegoś“ ; — z której stro n y św iata

pianie się usłyszy, z tej nadejdzie w a ż n a i rad o sn a now ina,

a dla p a n n y konkurent.

Piana na piwie: oszu stw o ; — piana m orska: rozterki w rodzinie,

kłótnie, n a w e t rozłąka.

Pianista(stka): m a rn o tra w s tw o czasu i chęć zdobycia m ajątku

bez p racy .

Piastunka: rozkosze lub w spom nienie pierwszej miłości.

Piątek: d o b ry początek każdej sp ra w y , lecz kto się w piątek z b y t

raduje, ten w niedzielę płacze.

Piasek: niepew na p o d sta w a interesu; — piasek nosić: niezgoda;

piasek sypać: śm ierć przyjaciela; — w piasku brodzić: nieprzezw

yciężone przeszkody.

P ić w o d ę św ieżą: zdrow ie i pow odzenie; — drogie trunki: po padniesz

w długi; — z k o szto w n y ch naczyń: nie pozuj na

wielkiego p a n a ; — pić k rew : wielkie zm artw ienie

Piec pokojow y: w y g o d n e życie, ale sam otne, w edle p rzy sło w ia :

„ c z te ry k ąty i piec p iąty “ ; piec chleb: rad o ść w rodzinie.

Pięć: w szystko, co z tą cyfrą m a w spólność, przyniesie tylko po łow

ę spodziew anego rezultatu.

Piechotą iść i zm ęczyć się: z w ro t d aw n eg o długu.

Pieczara: niebezpieczeństw o życia.

If

96

Pieczarki: zaproszenie na biesiadę.

Pieczątka: nie szafuj podpisami swego nazw iska; — pieczętow

ać list: fałszyw a w iadom ość.

Pieczęć: dow iesz się w ażnej tajem nicy; — pieczęć złam ać: jesteś

zdrajcą.

Pieczęć: wiele złego na jednego.

Pieczyw o gotow e: mili gośęie; — w piecu: głód.

Piegi: nie sądź z pozorów , one często mylą. ’

Piekarnia: gorącą będziesz mieć przepraw ę; — piekarz: z pow odu

trzosa, nie zadzieraj nosa.

Piekło: kłótnia z pow odu spraw m ajątkow ych; — być w niem:

spokój dom ow y.

Piękno w szelakie: radość i niespodzianka.

Pielić: odrzuć od siebie wszelkie chw asty moralne.

Pielgrzym: nie. zaniedbuj sw ych obow iązków .

Pieluchy w idzieć: zaproszenie na chrzciny; — pieluchy prać:

gość upragniony.

Pień, siedzieć na nim: w ycieczka; — rąbać na nim: w ypow iedzenie

p raw dy w oczy poróżni cię z przyjaciółm i; — pień

. w y rąb an y na ziemi leżący: zgon wielkiego m ęża.

Pieniądze liczyć: s tra ta ; — pieniądze w idzieć: zadow olenie ae

szczęścia drugich; — pieniądze znrfleźć: niespodziew any

w ydatek. (P atrz: Srebro).

Pieprz: gorycz zaw odu, zdrada zaufania.

Piernik: w padniesz w zasadzkę.

Pierogi lepić: staropanieństw o;— pierogi jeść: szczęście domowe.

Pierś męską w idzieć ow łosioną: mężczyźnie poniżenie, — kobiecie:

śm ierć ukochanego; — pierś kobiecą’: niepowodzenie

w miłości; — pierś zranioną: zatarg z przyjacielem : — być

w pierś zranionym : zw ycięstw o m oralne, ale i ból serdeczny.

Pierścień dostać, zw łaszcza ślubny: w iernego m asz przyjaciela;

pierścień ślubny zgubić lub złam ać: rozstanie, zerw anie narzeczeństw

a; — pierścień komuś ofiarow ać: zdradzasz miłość;

— pierścień z drogimi kam ieniami: strata.

Pierwiosnek: pierw sza miłość powiedzie cię do ołtarza.

Pierze skubać: niestałe pow odzenie; — pierzem handlow ać: niepokój

w dom u; — pierze unoszące się: zm iana stosunków.

97

Pierzyną być nakrytym : pannom staropanieństw o w róży, mężatkom

opuszczenie przez m ałżonka, — m ężczyźnie: syfilis.

Pies: w iernego m asz przyjaciela; — pies szczekający: ostrzeżenie

przed niebezpieczeństwem , now ina z tej strony, z której

słychać szczekanie; — pies w arczący : fałszyw y przyjaciel

w dom u; — pies wściekły: nagłe nieszczęście; — pies łaszący

się: ludzie są niesprawiedliwi względem ciebie; —

pies z kotem: zw ady dom ow e; •—■ być przez psa ukąszonym

: oszczerstw o.

Pięść zaciskać: będziesz miał zw adę tow arzyską.

Pieścić się z kimś: rychłe rozstanie z tą osobą w róży; — pieścić

dzieci cudze: zaślubisz w dow ca, albo owdowiejesz.

Pieszy posłaniec: nie spiesz się z wykonaniem , bo jeszcze się coś

zmieni.

Pięta obolała lub zraniona: w ypadek w podróży.

Pijanym być, lub pijanego widzieć: przeszkoda w załatw ieniu

w ażnej spraw y, — natrętny gość.

Pijawka: obsiędą cię darm ozjady; — ten, komu najbardziej ufasz,

działa na sw oją korzyść, a tw oją szkodę.

Pigułki robić: doskonałe zyski; — pigułki zażyw ać: dokuczą ci

do żyw ego.

Pigwa: w słodkich słów kach gorzkie usłyszysz zarzuty.

Piła w ruchu: pomyślne załatw ienie sp raw y ; — rznąć drzew o

piłą: rozluźnią się tw e stosunki tow arzyskie; — być rzniętym

: okradzenie.

Piłka do w ycinania drzew a: miły podarunek; — piłka do grania

(tocząca się): opóźnienie spraw y.

Pilnik: będziesz niewinnie prześladow any.

Piołnn: czeka cię gorycz zaw odu.

Plon: poznasz człowieka o zrów now ażonym charakterze.

Pióro do pisania: rozstanie się z miłą osobą; — pióro do kapelusza:

w esoła przygoda.

Pióropusz mieć: aw ans i zaszczyty.

Pioruny widzieć i słyszeć: nagła stra ta m ateryalna, albo śmierć

w rodzinie.

Pipa od beczki: będziesz zaproszony na ucztę.

Piramidę w idzieć: niespodziany spadek; — piąć się na piram idę:

dostąpisz wielkich zaszczytów .

7

96

Piróg (kapelusz urzędniczy): kto w ysoko lata, ten nisko upada.

Pisać list: now ina; — pamiętnik lub spraw ozdanie: skarga sądowa.

Pisanka: zaraz po św iętach ślub, — korzystna um owa.

Pisklęta widzieć w gnieździe: szczęście w m ałżeństw ie; — pisklęta

bez gniazda: zaopiekuj się sierotą.

Piszczałka, grać na niej: zdrada w miłości; — słyszeć tony piszczałki:

melancholia, przegranie procesu.

Piszczel kościotrupa: zajdzie fakt, który cię przejmie zgrozą i obrzydzeniem

.

Piskorz: strzeż się zręcznego oszustw a.

Piw o pić: sam sobie n aw arzysz kłopotów ; — piwo rozlać: plotki.

Piwnica, być w niej: ukryty zam iar szkodzenia ci; — w yjść

z niej: spłoszysz złodzieja.

Piwonia: gorąca miłość nieoczekiwanego wielbiciela(lki).

Piżmo: zakaźna choroba w domu.

Plac wielki a pusty: groza osam otnienia; — plac pełen ludzi:

dużo popłatnej roboty.

Placek jeść lub w ypiekać: na dwoje babka w róży.

Plądrowanie: strzeż się złodzieja.

Plamy na ubraniu: tow arzyska obm ow a; — plamy na niebie,

słońcu lub księżycu: przestroga przed upadkiem, — śmierć

w ażnego członka w rodzinie.

Plan budow lany: będziesz właścicielem realności.

Planeta: zw iastun nieszczęścia, głodu, m oru lub wielkich zdarzeń

politycznych.

Plantacye (ogród): w esołe to w arzy stw o ; — plantacye kaw y,

herbaty, trzciny cukrowej i t. p.: wielki dobrobyt.

Plaster: dłuższa choroba.

Plątać coś: nie wikłaj stosunków przyjaznych.

Platyna: zazdrość ludzka niema granic.

Plebania: dostatek i zabezpieczona starość.

Plebiscyt: nie zabieraj głosu w spraw ie, na której się nie rozumiesz,

bo popsujesz szyki.

Plecy nagie: nie narażaj się na pośmiewisko.

Plecionka: pleciesz baje, aż sensu nie staje.

Plenić (plewić): od ciebie zależy oczyścić N. N. z czynionych

zarzutów .

99

Pleść w arkocz lub m atę: zaplątasz się w niemiłą spraw ę.

Pieśń: zapom niane grzechy w yjdą na jaw.

Płetw y rybie mieć: lekko, jak ryba w w odzie przepłyniesz życie.

Plewa: czas już najw yższy, być porzucił złe tow arzystw o, które

cię dotąd trzym a.

Plomba to w aro w a: strzeż się złodzieja; — plom ba w zębie: sta rzejesz

się niebo że.

Plon zbierać obfity: dobrobyt; — plon m arny: zm artw ienie.

Pluć na kogo: nie gardź nikim, bo co dziś komuś, jutro tobie; —

być oplutym : prezent. (P atrz: Ślina).

Pluskwa: opadną cię nieproszeni i niesym patyczni goście.

Plusk w ody słyszeć: przyjem na w iadom ość; — pluskać się w e

wodzie: doskonała zabaw a.

Płachta: dem onstraeye polityczne; — odziewać się nią: nie zapieraj

się sw ych przekonań.

Płacić: pozbędziesz się kłopotu, który ci nie daje spokoju.

Płakać: doznasz nieprzewidzianej radości; — słyszeć płacz, lub

widzieć płaczących: szczęście w nieszczęściu; — płaczące

dziecko: choroba.

Pławić człow ieka lub konia: N. N. nie daruje ci w yrządzonej mu

(jej) krzyw dy.

Płazy: fałszyw i pochlebcy.

Płód spędzić: spraw a krym inalna.

Płodzić: ciężka choroba.

Płomień pożaru: kradzież w domu; — płomień świecy, lampy,

kaganka: czeka cię przygnębienie duchowe.

Płot: przeszkoda w osiągnięciu celu; — płot rozw alony: w y p adek

w rodzinie.

Płótno bielić lub m ierzyć: choroba, naw et śm ierć; — płótno krajać

lub szyć: pomyślność.

Płuca w łasne w idzieć: u trata zdrow ia; — chorow ać na płuca:

zdrow ie.

Pług: gdzie potrzeba największa, tam pomoc B oża najbliższa.

Płukać bieliznę: idź do spowiedzi.

Płynąć (pływ ać) lekko i w czystej w odzie: spełnią się rychło tw e

pragnienia; — nie módz dopłynąć, do brzegu: niebezpieczeństw

o życia.

Płytka w oda: nam yśl się głęboko, nim co postanow isz.

7 *

100

Pływak (na ryby): nie pożądaj żony bliźniego tw ego; — pływ ający

człowiek: strzeż się blagierów .

Pniak, siedzieć na nim: dostaniesz, albo m asz głupiego m ęża; —

potknąć się na pniaku: ostrożnie z ogniem.

Pobitym być; znaczna strata.

Pobór do w ojska: strzeż się oszustw a; — pobór dziew cząt: ra dość;

— pobór podatków : spraw a sądow a.

Pobożność w jakiejkolwiek formie: fałszyw y przyjaciel.

Pobrzeże morskie: rozkosze w rodzime.

Pobudka: nie słow a o tobie niech św iadczą, lecz czyny. G órą idea.

Pocałunek: zatarg w rodzinie, lecz skończy się pokojowo.

Pochwa: skryte grzeszki w yjdą na jaw.

Pocić się: dla chorych w yzdrow ienie, dla zdrow ego słabość.

Pocięgiel: niezgoda i kłótnie.

Pociąg kolejowy jadący w idzieć: prop ozy cy a podróży; — jechać

nim: w ezw anie telegraficzne w ważnej spraw ie; — w yskoczyć

z pociągu: opóźnienie w dojściu do celu; — rozbicie

się pociągu: nagła a p rzykra wiadom ość.

Pocieszać kogoś: nie w dzieraj się w cudze tajemnice.

Pochodnia, nieść ją: szczęśliw y rezultat zabiegów ; — widzieć

tylko dym y z pochodni: przeszkoda w załatw ieniu sp raw y ;

gasić pochodnię: ogrom ne zm artw ienie; — p atrzy ć na pochód

z pochodniam i: zaszczyt; — widzieć zgaszone: w ieść

o śmierci.

Poczta: dla kupców dobrobyt; — dla dziew cząt: radość; — dla

urzędników: w ezw anie płatnicze; — dla rolników: miła rozryw

ka; — poczta w śród ulewy lub zaw iei: zła w różba.

Podchmielić sobie: nie m arnuj zdrow ia, szanuj grosza.

Po ciemku iść: niepewność sytuacyi, dobrze się namyśl, nim co

postanow isz.

Poczubić się z kim: zyskasz szczerego przyjaciela.

Poczwarkę (ow ada) w idzieć: nie sądź nikogo za pochopnie, pom

yłka sądu bowiem może ci przynieść zm artw ienie.

Podarunek otrzym ać: ktoś będzie cię chciał przekupić; — podarunek

daw ać: niewdzięczności doznasz od wielu.

Podagrę m ieć: żałosny koniec w esołego początku; — podagryka

w idzieć: nie ciesz się z cudzego nieszczęścia.

Podatki płacić: sp raw a sądow a.

101

Podanie pisać lub w nosić: będziesz mieć wiele kłopotów.

Podbiał zryw ać: choroba płuc.

Podbródek mieć wielki: zbrzydniesz prędko; — podbródek dziecinny:

radość w rodzinie.

Podcinać zw ierzę zaprzęgow e: w śród drogi do celu utkniesz

z w łasnej winy.

Podcienie: miły spoczynek po pracy.

Poddasze: skrom ne tw e w ym agania zostaną nagrodzone, ale dużo

sm utnych dni przedtem upłynie.

Podejrzenie: niepowodzenie w zam iarach.

Poderżnąć gardło: szczęście tw e stracone.

Podeszw y widzieć: choroba; — przybijać je: wycieczka, podró

ż; — podarte mieć: zubożenie rodziny.

Podkopywać się gdzieś: strzeż się zdrady.

Podkradać się: uszanuj cudze tajemnice.

Podkowy znaleźć: pow odzenie w interesach; — podkow y liczyć:

podróż; — podkow y łam ać: przełam iesz w szystkie przeszkody.

Podłoga śliska i błyszcząca: skręcisz kark przez manię wielkości;

— podłoga brudna: zgfryzota przez chorobę.

Podłość: aw ans przez przekupną protekcyę.

Podlotek: radość dla oczu, niebezpieczeństwo dla serca.

Podmulony grunt, dom: grozi ci zdrada małżeńska.

Podniebienie w łasne widzieć: trzeba przezw yciężyć pokusy.

Podnóże góry: czeka cię trud i mozoły.

Podołek: grozi ci zam ach na tw oją cnotę.

Podpalacza widzieć: strzeż się złodzieja.

Podpatrywać coś: choroba oczu.

Podpisywać coś: spraw a sądow a: — podpis fałszow ać: zysk

m ateryalny niepraw ą drogą.

Podpłomyk jeść: dla m łodzieży radość, dla dorosłych smutek.

Podróżować: zm iana losu; — podróż z przygodam i: kłopoty domowe.

Podsłuchiwać: usłyszysz szczere zdanie m ów iących o tobie.

Podszewka: poznasz „farbow anego11 lisa w gronie przyjaciół.

Poduszka (pościel): choroba; — poduszka ozdobna z kanapy:

dostojne tow arzystw o.

* Podrzutek: zm artw ienie z powodu otrzym anej z daleka now iny.

Podwiązka: powodzenie w miłości, albo odznaczenie w urzędzie.

Podwieczorek u siebie: miła w izyta; — u kogoś: gość nie w porę.

Podwodę daw ać komuś: najdą cię darmozjady.

Podw órze zamiatać: pozbędziesz się niemiłych gości; — chodzić

po niem: niepokój w domu.

Podziemie: być w niem zamkniętym: ogromne zmartwienie; —

wyjść zeń: niespodziewany zys”k lub w ygrana.

Podziurawionego coś widzieć: strata, nieudały zamiar.

Podzwonne słyszeć: stracisz przyjaciela.

Poetą być: #dzie nie można dojść, trzeba podleść.

Poezye czytać: czczość i nudy.*

Poganiać konia lub bydło: odziedziczysz gospodarstwo.

Pogardy doznać: strzeż się obmowy.

Pogniewać się: pogodzisz się z powaśnionymi.

Pogoda: szczęście ____________w miłości.

Pogoń widzieć: oszczerstwo; — brać w niej udział: nie wybieraj

się z motyką na słońce; — czasopismo ,,Pogoń“ : kto cię potrzebuje,

ten cię ,,kocha i szanuje“ .

Pogorzelisko: wszystkie nadzieje spełzną na niczem.

Pogrzeb, iść za nim: smutne nowiny; — być pogrzebanym: długie

osamotnienie; — pogrzeb widzieć: sukcesya przyjaciela.

Poić konie lub bydło: świadczysz wiele dobrego, lecz nie spodziewaj

się wdzięczności.

Pojazd jadący: zasadzka; — jechać nim z paradą: zaszczytna

wizyta.

Pojednać się z kim: waśń z przyjaciółmi.

Pojedynek widzieć: zazdrość; — brać w nim udział: pozbędziesz

się nieszczerych.

Pokaleczyć kogoś: nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.

Pokąsanym być: niewinna obm ow a i troski ciężkie.

Pokład okrętu, być na nim: niebezpieczeństwo.

Pokoje piękne: radosna nowina; — pokoje puste: nieszczęście; —

pokój z nieprzyjacielem: dobrobyt.

Pokojówka: dla mężczyzny miła gratka; — dla dziewczyny ry walka.

Pokrzyw ę rw ać: strzeż się porywczego działania; — pokrzywę

dostać: bolesne doświadczenie.

Pokusa: obdarzysz miłością niezasłużonego(ą).

103

Pokuta: długotrwały smutek.

Pokwitowanie: kwita z przyjaźni.

Polak w kontuszu: nie sądź ludzi ze stroju, tylko z czynów.

Polarna gwiazda: ufaj w pomoc Bożą, a osiągniesz cel, do którego

dążysz.

Pole uprawiać: mozolna praca cię czeka; — pole już uprawione:

łatwe zdobycze; — pole bardzo rozległe aż ku horyzontowi:

wielkie zam ysły i wielkie nadzieje.

Poledz w boju czy bitwie: strzeż się kłótni.

Polica asekuracyjna: zapewniona przyszłość.

Policya: ręka rękę myje, noga nogę wspiera.

Policzek otrzym ać: w styd i strata; — dać komu policzek: nie

obmawiaj bliźniego twego.

Policzki pełne i zdrowe: zadowolenie w miłości; — policzki blade:

zmartwienie.

Politykę uprawiać: pomnij na przysłowie: „w śród najlepszych

przyjaciół psy zająca zjadły“ .

Poloneza tańczyć: przyjemna niespodzianka; — poloneza widzieć

tańczących: miłe wspomnienia.

Polowanie: mamusiom nie uda się polowanie na zięcia, a kaw alerom

na posag; — wogóle nie sięgaj tam, gdzieś nie dorósł,

bo spudłujesz.

Polubowny sąd: niebezpieczna obraza honorowa.

Półkoszki: powodzenie w gospodarstwie i upomnienie do pracy.

Półmisek pełny: uczta i dobrobyt; — pusty: zmartwienie.

Północny biegun: w ażne odkrycie, powodzenie w interesach.

Połóg odbywać: błogosławieństwo Boże, — pilnuj domu i dzieci.

Półw ysep widzieć: jak kochać, to całą, nie połową duszy; —

być na półwyspie: niespodziewana podróż.

Pomieszanie zmysłów mieć: dokonasz wielkiego dzieła lub też

zakochasz się niestosownie.

Pomada: „kto smaruje, ten jedzie“ , więc nie żałuj grosza tam,

gdzie trzeba.

Pomarańcze widzieć lub kupować: wyjazd dla kuracyi; —- pom

arańcze jeść: zapowiedź przybycia gości; — pomarańcze

obierać: nie dziel się przyjaźnią, bo ją całkiem utracisz; —

skórka z pomarańczy: gorycz zawodu.

Pomiotło: dostąpisz zaszczytów, zdemaskujesz wroga.

Pomieszkanie puste: śmierć w sąsiedztwie; — pomieszkanie porządkować:

dowód, żeś dobrą gospodynią (gospodarzem);

pomieszkanie zmieniać: nie goń za zmianą, bo na miejscu

i kamień porasta; — pomieszkanie w ietrzyć: jesteś lekkom

y śln y ^ ).

Pomór na bydło: ciężkie lata przyjdą; — pomór na drób: nie

kłopocz się o drobnostki, bacz ważnej spraw y życia; —

pomór na ludzi: wojna.

Pomnik sławnego człowieka: czyń zawsze tak, aby o tobie dobrze

mówiono; — pomnik na cmentarzu: śmierć w rodzinie.

Pompa: nienasyceni ..przyjaciele41.

Pomyje: wejdziesz w niestosowne tow arzystw o, otrzep kurz

z nóg twoich i umykaj. — —– ——–

Poniżenia doznać: dostąpisz zaszczytów.

Pończochy robić-: bieda w domu; — pończochy zgubić: stracisz

coś bardzo miłego; — pończochy znaleźć: niespodziewany

spadek; —r pończochy w darze otrzym ać: w izyta kw estarzy.

Popas urządzić: wesoła podróż; — popasać samemu: niewygoda.

Popędzać jakieś zwierzę: upomnienie do porzucenia lenistwa.

Popiół przesypyw ać: korzystny zarobek; — jeść popiół: nędza;

popiołem głowę posypywać: pamiętaj, żeś z prochu powstał

i w proch się obrócisz.

Popielec: wzbudź w sobie żal za grzechy, zwłaszcza za przekroczenie

9-go przykazania.

Popiersie czyjeś widzieć: spotkasz się z wysoko w społeczeństwie

postawioną osobą.

Popsuć coś: niepowodzenie w zamiarach.

Poranek piękny: radość, powodzenie; — poranek chmurny:

smutek.

Porcelana: zjednanie sobie przyjaciół: — porcelanę stłuc: zm artwienie

i w ydatek; — porcelanę otrzym ać: nietrwała

przyjaźń.

Poręcz schodów, balkonu, krzesła: zdobędziesz niebawem podstaw

ę bytu, byłeś nie wypuścił z ręki tego, co ci się trafia.

Porękawiczne otrzym ać: nie bądź tak chciwym; — porękawiczne

daw ać: nieuzasadniona hojność przeszkadza rozwojowi

sprawy.

Poronienie: przykry w ypadek, ale bez złych następstw ; — dla

m ężczyzny: przegrana w karty.

Port morski: niebawem już zawiniesz do portu tw ych pragnień;

trudne w ylądow anie: przeszkoda do celu.

Porter pić: zaproszenie na dobre śniadanie.

Portret w łasny widzieć: w ykryjesz w domu złodzieja; — p o rtret

innej osoby: w iadom ość o jej chorobie.

Portyer: kłótnia z sąsiadam i.

Porucznik: w iadom ość o przehulaniu m ajątku, lub zaciągnięciu

długów.

Porzeczki zryw ać: nie w yłudzaj obcych tajem nic; — porzeczki

jeść: doznasz zaw odu w miłości.

Posadę otrzym ać: spiesz się, bo cię kto ubiegnie; — o posadę się

starać: upokorzenie.

Posądzonym być o kradzież, powód jej lub inne w ykroczenie:

kto jada flaki, myśli, że każdy taki.

Posag mieć (posażną panną być): w ieczny znak zapytania: czy

konkurenci nie przekładają pieniędzy nad zalety osobiste.

Posąg w idzieć: hołdujesz ,,sztukom “ pięknym, ale nie w arty –

stycznem znaczeniu, to ci zdrow ie zrujnuje i dużo pieniędzy

kosztow ać będzie; — widzieć posąg chodzący: nieszczęście

.zbliża się do ciebie; — posąg m ów iący: módl się za

dusze zm arłych.

Pościć: będziesz zaw sze syty, aż zw ym iotujesz z przejedzenia.

Pościel słać: długa choroba; — pościel w ietrzyć i trzepać: szczęście

w m ałżeństw ie.

Poseł: niespodziew ana wiadom ość.

Posłaniec: dobra nowina, zaproszenie na w izytę.

Poślubić kogo: staropanieństw o (starokaw alerstw o) znaczy.

Posłuchanie mieć: niemiła w izyta; — posłuchania udzielać:

strzeż się zdrady.

Posiwieć: kpniec troskom .

Posiusiać się: w esoła zab aw a; — być obsiusianym : otrzym asz

podarunek.

Poskramiać rozsierdzonych ludzi: nie kładź palca między drzw i;

poskram iać zw ierzęta: zyskasz sym patyę now ych znajomych.

Posługacz: stracony posterunek.

U i w \ i „.. ł^SaSŁS^łS^i

106

Pośmiewiskiem być: zyskasz uznanie i szacunek.

Pośredniczyć w czemś: gdzie się dwóch kłóci, tam trzeci korzysta.

Pospólstwo (tłum ludzi): akcya w sprawie publicznej; — gdy

słychać krzyki: w ażna nowina.

Postronek: będziesz wisiał, a przynajmniej koń cię kopnie.

Postument: nie stawiaj wiadomej ci osobie ołtarza w swem sercu,

bo tego niegodna.

Posucha: radbyś sobie popić, chociaż niemasz za co, ale do roboty

to jesteś ladaco.

Poświęcać się dla kogo lub za kogo: zamiast wdzięczności, doznasz

przykrości; — być na poświęceniu domu lub lokalu:

dla przyjaciela nowego nie opuszczaj starego.

Poszczuć psa na kogo: nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.

Poszewkę na poduszkę naciągać: nie kryj swych czynów, umiłuj

prawdę.

Potajemnie coś robić: brzydki czyn twój wyjdzie jak oliwa na

wierzch.

Potężnego coś widzieć lub słyszeć: w ażne zdarzenie.

Potok wartko płynący i czysty: szczęście i zadowolenie, wyjazd

w góry; — potok leniwie płynący lub mętny: choroba.

Potop: strata mienia lub honoru przez własną lekkomyślność.

Potraw y wykwintne jeść: popadniesz w m ateryalne kłopoty; —

potraw y proste: zdrowie ci wróży.

Polwarz rzucić na kogo: kto jada flaki, myśli, że każdy taki: —

być spotw arzonym : tryumf nad wrogiem.

Powitanie miłej osoby: gość pew ny; — pow itanym być mile

przez kogo: wyjazd w kumy.

Powalać się: wdepniesz w plotki.

Pow ałę widzieć nad sobą: przeciwności; — widzieć ją nisko b ardzo:

przycisną cię troski; -— powałę roztwierającą się widzieć:

łatwość osiągnięcia zamiaru.

Powieki u oczu mrugające: niepewność powodzenia zamierzonego

interesu z powodu fałszywego przyjaciela; — spuszczone:

skromność nie popłaca; — powieki chore: obmowa.

Pow ieszonego widzieć: unikaj przestrachu, bo zachorujesz; —

gdy żyje jeszcze: napad rabunkowy.

Powietrze duszne: ciężkie zmartwienie; — oddychać sztucznem

powietrzem: choroba.

Powinszowanie przyjm ować: nie słowa świadczą o przyjaźni,

lecz czyny.

Powódź widzieć z daleka: ominie cię klęska ogólna; — ucierpieć

stratę przez powódź: strzeż się ognia i sprytnej kobiety, bo

utoniesz w troskach.

Powój zielony: wzajemność w miłości; — powój w kwiecie: nietrw

ałe uczucie, lecz bliskie połączenie.

Pow óz piękny widzieć: nie żyj nad stan; — jechać nim: dobrze

Pan Bóg zrobił, że nie dał świni rogów, boby ludzi bodła.

Pow rót do domu: zadowolenie; — gdy dom pusty: smutek.

Pow róz wiązać: utrwalenie stosunku, będziesz wisiał. — gdyś

opasany powrozem: trudny zarobek.

Powstaniec: zamieszki narodowościowe, — strzeż się zdrady.

Pow oływ ać się na kogoś: spraw a sądowa.

Pozew otrzym ać: zawikłanie w spraw ę sądową; — o ile spraw a

własna: przegrasz ją.

Poziomki zbierać: miła niespodzianka; — poziomki jeść: boleści

żołądka; — poziomki smażyć: ten pan zdaniem mojem, kto

przestał na swojem.

Pożar wogóle: strzeż się złodzieja; — pożar od pioruna: nagły

wypadek w rodzinie; — przygasający: marne twe nadzieje.

Pożyczkę zaciągnąć u kogo: pamiętaj przychodzie żyć z rozchodem

w zgodzie; — pożyczać komu: nie pożyczaj, dobry

zwyczaj, gdy oddają, jeszcze łają.

Prababka (pradziadek) żyjący: szczęście; — zm arły: upomnienie

do cnotliwego życia; — zm arła a we śnie żyw a: przypadek

śmierci w rodzinie.

Prać: pozbędziesz się niebawem trosk wszelkich; — widzieć piorących:

naśladuj dobre przykłady.

Pracować: korzystna posada; — przypatryw ać się pracującym:

wstydź się leniuchu.

Praczka: niepowodzenie w pożyciu małżeńskiem, złe dziecko.

Prądem w ody być uniesiony: wejdź w proponow aną spółkę, a

dobrze na tern wyjdziesz.

Pragnienie mieć: niech ci się nie zachciewa nadzwyczajności, —

siedź w kącie, znajdą cię.

308

Prałata widzieć: zaszczyt; — być nim: riie porywaj się z motyką

na słońce.

Prasować: „palisz ch o lew fT tam, gdzie ci nie są radzi; — zrób

zw rot na prawo.

Praw ow ać się: wnet dyabli wezmą tw e mienie.

Preparować coś: nie udawaj mądrzejszego niż jesteś, prochu nie

wymyślisz.

Pręgierz: hańba dla rodziny.

Pręty: dużo przyjaciół, ale fałszywych.

Prezbiteryum: smutek w rodzinie.

Prezent (patrz: Podarunek).

Próba tańca lub śpiewu: nie narażaj się na śmieszność z powodu

zarozumiałości.

Próbki to w aró w oglądać: do trzeciego razu sztuka, do trzy dziestki

serce puka.

Proboszcz: dobrobyt i zadowolenie; —- mieszkać na probostwie:

nie miną cię plotki.

Procesować się: nie drogą pieniactwa dochodzi się do bogactwa,

strzeż się sądu jak ognia.

Proch strzelniczy: bliskie niebezpieczeństwo.

Procesya: zaproszenie na uroczysty obchód; — emigracya za

morze.

Próchno: pieniądz na papierze, to blask próchna w ciemności;

co mają ci dać, niech gotówką dają.

Prochownia: strzeż się ognia w domu.

Profanacyi dopuścić się, lub widzieć coś podobnego: niedługo

spotka cię zasłużona kara.

Profesor: pozbądź się egoizmu i zarozumiałości; — być profesorem:

idź do w arstatu.

P róg domu przekraczać: zasłużony spoczynek po pracy: — potknąć

się na progu: stracisz zęby.

Prom widzieć: udaremniona podróż; przewozić się promem:

strzeż się wody, bo w zimnej można utonąć, a gorąca

sparzy.

Promień światła lub słońca: radość i wesele.

Promocya: nie bądź nieużytkiem; pomagaj drugim do zdobycia

celu.

Proporzec: stój mężnie pod sztandarem w iary i ojczyzny.

Propinacya: nie zazdrość majątku, zdobytego oszustw em ; to pow

ód zw ady i bitki.

Proroctwa słuchać: nie w ierz szarlatanom ; — pro ro ctw a w y głaszać:

nie skacz tam, gdzieś nie dorósł.

Prosić kogo o coś: nie żądaj nic i od nikogo za darm o.

Prosię żyw e: potulny przyjaciel, zysk i szczęście; — prosię zabite:

praktyczny prezent, w esoła zabaw a.

Pryszcze mieć: pozbądź się w ad charakteru, bo stracisz syrnpatyę

u ludzi-; — pryszcze ropiące: choroba.

Prząść: nić szczęścia i nić życia w tw oich w łasnych są rękach.

Przebaczenie otrzym ać: przypom nienie zasady: i odpuść nam

nasze w iny, jako i m y odpuszczam y naszym w inow ajcom .

Przebijać się przez tłum : ciężka praca cię czeka; — przebijać

m ur: przezw yciężysz przeszkody; — przebijać kogo nożem

lub sztyletem : dobrobyt osiągnięty przez krzyw dę cudzą,

nie przynosi zadowolenia.

Przechadzki używ ać: sw obodna myśl, swobodne życie.

Przechow ywać coś: strzeż się złodzieja domowego.

Przechodnia bram a: nie pozwól gospodarzyć innym w swoim

domu.

Przechrzta: niepewny interes; — dla panny: konkurent, który

od innej dostał kopniaka.

Przeciąg: zapalenie gardła, a przynajm niej k atar; — owieją cię

chorobliwe nastroje.

Przecinać: w ęzeł przyjaźni tw ej ł N. N. rozluźni się.

Przeciskać się: (patrz: P rzebijać się).

Przeciw prądow i płynąć: staniesz pośród drogi bezradny.

Przedhistoryczne w ykopaliska: nie pomoże blansz i róż, kiedy

gęba stara już; — w yjdą na jaw stare dzieje.

Przedślubny czas: korzystaj z czasu, nie urządzaj „kw asu”.

Przedrzeźniać kogo: w idzisz cudze błędy pod lasem, a swoich

pod nosem nie widzisz.

Przedstawienie w teatrze: zabaw a miła, ale kosztowana; —

przedstaw ienie am atorskie: radość i sław a, czasem zam ęście;

— przedstaw iać się komuś: zrobisz now ą znajomość.

Przeglądać się w lustrze: ogłupiejesz do reszty ; — w w odzie płynącej:

pow odzenie w śród m łodzieży; — przeglądać ryciny:

praktyczne w ykorzystanie czasu.

110

Przegrać w k arty : szczęście w miłości.

Przejażdżka powozem, bryczką czy row erem , o ile pogoda, dobrze

w ró ży ; gdy błoto, znaczy chorobę; — przejażdżka

łódką po czystej w odzie: radość, po m ętnej: plotki.

Przekaz pocztow y otrzym ać: niespodziew ane pieniądze; — w y syłać:

nadprogram ow y w ydatek.

Przekładać coś, np. rzeczy: nie rób raz źle, a raz dobrze, tylko

zaw sze jednakowo, ale dobrze.

Przeklinać: strzeż się, bo „słówko w ylatuje w róblem , a pow raca

w ołem “ , t. j. na ciebie złe się zw róci.

Przekłówać coś, np. obierzkę palca: ratunek w potrzebie; —

przekłów ać uszy: jesteś barbarzyńcą.

Przekomarzać się z kim: nie trw oń czasu nadaremnie.

Przekonywać kogo: m ówił dziad do obrazu, obraz do niego ani

razu.

Przekop na swej drodze natrafić: przeszkoda w osiągnięciu celu,

ale możliwa do usunięcia.

Przekraczać granicę: strzeż się strzału i zaaresztow ania; —■

przekraczać form y przyzw oitości: nie bądź chamem.

Przekradać się: w yznajesz zasadę, że gdzie nie można przeleźć,

trzeba podleźć.

Przekreślać pismo lub rachunek: zrób testam ent.

Przekrzyczeć w szystko czy w szystkich: hańba agitatorow i, który

tylko sw oje „ja“ m a na celu.

Przekupywać kogo: w stydź się paskarzu. — nie minie cię pogarda

uczciw ych.

Przekupka spokojnie siedząca: rozw ój gospodarstw a; — dużo

i głośno rezonująca: bezczelny w yzysk, niemiły gość z prowincyi.

Przekwasić chleb lub potraw ę: m ówi się: „słodko jest um ierać

za ojczyznę14, ale lepiej żyć i pracow ać dla niej.

Przekwitłe kw iaty: zm arnow ane nadzieje.

Przelew ać płyny: staraj się mieć co do przelew ania, bo z pustego

i Salom on nie naleje.

Przelęknąć się: strach m a wielkie oczy, — lecz kto prostą drogą

kroczy, w szystko złe przeoczy.

Przeliczać cyfry lub pieniądze: sprzeniewierzenie, dokonane

przez zaufaną osobę.

ill

Przelotne ptactw o w locie przesiedlenie się z rodziną do innej

miejscowości, — goście z daleka.

Przeludnienie w okolicy: wypadek, który zgromadzi wiele ludzi.

Przeładowywać tow ar: gdy nie dopatrzysz okiem, to dołożysz

workiem.

Przełamać coś: pamiętaj, że każdy kij m a dw a końce.

Przełazić przez płot: uważaj, abyś nie podarł odzienia, bo na

drugie ubranie nie prędko zarobisz.

Przełęcz górska: wycieczka turystyczna.

Przemawiać jako prelegent: nie blagu} tak wiele, bo się na tem

ludzie poznają.

Przemierzać m ateryę: przygotuj w ypraw ę: — przemierzać

płótno: śmierć w domu.

Przemarzły staw : choć ostygł zapał, idź śmiało do celu: —

przem arznąć samemu: doświadczysz gorącej sympatyi.

Przemoknąć: tak cię ludzie obmawiają, że suchej nitki na tobie

nie zostawią.

Przemycać (przemytnik): nie podawaj nigdy cudzego zdania za

swoje.

Przem ysłowcem być: zajmiesz zaszczytne stanowisko w społeczeństwie.

Przenosić ciężary: westchnij do św. Krzysztofa, to ci każdy ciężar

lekszym będzie.

Przeobrażać się w coś, np. w innego rodzaju człowieka, w ptaka,

zwierzę: poznają się ludzie i na farbowanych lisach.

Przeora widzieć: sm utny żyw ot; — być nim: dobrobyt w samotności.

Przepaść widzieć: staraj się ominąć niebezpieczeństwo: — wpaść

w nią i w ydobyć się: korzystny obrót sprawy, spłata długów

; — wpaść, a nie módz się wydobyć: nieszczęście; dla

mężczyzny: alimenta.

Przepieprzyć (przesolić): nie przekraczaj nigdy granic p raw d y

i uczciwości; — nie blaguj.

Przepiórka: wielka radość; — słyszeć jej wołanie: ,,pit-pi-lit“ ,

pożądany gość i prezent.

Przepływać rzekę, staw: o ile w oda czysta: zadowolenie i pow odzenie;

o ile brudna: choroba; — nie módz przepłynąć:

przeszkoda.

112

Przepisywać coś: nie małpuj postępow ania drugich.

Przepowiedni słuchać: sen m ara, Bóg w iara.

Przepraszać kogo: nie uniżaj się przed w yższym i, nie bądź lizaniem.

Przeprowadzać się: dla m ężczyzny aw ans ze zm ianą miejsca

pobytu, — dla panny: zam ęście, — dla mężatki: groza rozwodu.

Przeprzęgać konie, osły, w oły lub m uły: przesiedlisz się do innej

miejscowości, albo rozw iedziesz się.

Przepuklinę mieć: nie nadym aj się tak pychą, bo pękniesz.

Przepustka: przez protekcyę otrzym asz posadę i osiągniesz cel

zam ierzony.

Przepych urządzenia: nie zadzieraj nosa i nie przechw alaj się.

Przerazić się: nie taki dyabeł straszny, jak go malują (patrz:

Przelęknąć się).

Przeręble robić: nie łap ryb przed niewodem ; — w paść w nią:

zapóźny ratunek.

Przerzucać cudze rzeczy: nie kładź palca między drzwi.

Przesada w zachow aniu się lub m owie: w łasna chw ała u drzw i

stała.

Prześcielać łóżko: słabość w domu.

Prześcieradło szyć: wieść o śmierci; — prać je: koniec choroby;

— suszyć: w yjazd w dalszą okolicę.

Prześcigać się z kimś: zacny zam iar godny pochw ały, ale robić

to tylko dla ambicyi nie w arte grosza.

Przesiadać się: zm iana stosunków dom ow ych i społecznych.

Przesiewać: nie przebieraj zanadto, bo w łaśnie na gorsze trafisz.

Przeskakiwać jaki przedm iot lub rów : czego nie uzyskałeś(aś)

legalnie, nie zdobędziesz naw et chytrością.

Przeszkadzać komu w robocie: jesteś głupim nicponiem.

Prześladowca (prześladow anym być): unikaj zw ady z głupim.

Przestępca (patrz: Zbrodniarz).

Przestrogę otrzym ać: szanuj w iernego przyjaciela; — przestrogi

udzielać: za tw oje dobro, dyabeł cię w ziobro.

Przestrzeń wielką widzieć przed sobą: obszerne pole p racy cię

czeka.

Przesyłać coś komu: niechaj nie wie lewica, co daje praw ica,

i niech nie wie praw ica, co bierze lewica.

113

Przeszukiwać rzeczy lub krzaki: choćbyś się pod ziemię schow ał,

to i tak czyny tw e na jaw w yjdą.

Przetapiać m etal: nie fałszuj słów bliźniego twego, aby go gorzej

przed kimś przedstaw ić.

P rzew ietrzać mieszkanie: pozbądź się pochlebców i darm ozjadów.

P rzew ozić się (patrz: P rzepływ ać, P rzepraw iać).

Przewodniczyć zebraniu: nie pchaj się na pierw sze miejsca, bo ci

z tein nie do tw arzy.

Przeziębnąć: ukochana osoba zm rozi cię brakiem uczucia; —

przeziębniętego ratow ać: znajdziesz pomoc w potrzebie i

w zbudzisz ku sobie sym patyę.

Przeźroczystego coś w idzieć: nieskalany charakter utoruje ci

drogę do szczęścia.

Przybijać coś: utrw alisz przyjaźń; — zaw rzesz korzystny kontrak

t kupna.

Przybłęda: poratuj biedaka, jeśli mu dobrze z oczu patrzy, bacz

jednak, że pozory mylą.

Przychówek w oborze: szczęście w rodzinie i dobrobyt.

Przyciemniać (przygaszać) św iatło: nie zatruw aj życia najbliższym.

Przyciskać kogo do serca: zbyt łatw o dajesz się unieść sym patyi;

przyciskać pieczęć (patrz: Pieczęć).

Przyczajać się: nie krocz nigdy krętemi drogam i, m ów w prost

to, co myślisz.

Przydrożny słup, krzyż, kamień: upomnienie, że złą drogę obrałeś,

— zaw róć póki czas.

Przyglądać się komu: niepewność zam iarów .

Przygłuchnąć: tyle bezeceństw m ów ią na ciebie, że naw et p raw dziwa

głuchota byłaby ci pożądańszą.

Przygryw ać na jakimś instrum encie: uw ażaj, aby ci nie „za g rano

na nosie“ .

Przyjaciel domu: pilnuj żony; — przyjacielskie zebranie: stra ta

m ateryalna.

Przykazania recytow ać: nie pożądaj żony bliźniego Tw ego, ani

męża twojej bliźnicy.

Przyklękać: zam iast Bogu, oddajesz cześć złotem u cielcowi; —

niefortunne ośw iadczyny.

s

Przykrawywać m ateryę: ktoś ci niespodzianie ,,kurtę skroi“ .

Przylepiać marki na list: w iadom ość od ukochanej osoby; —

obrazki, etykiety: jesteś zarozum ialcem .

Przymierać głodem: będziesz obfitował w e w szystkie dobra ziemi,

— ale nie zatrać przytem duszy.

Przyobiecywać komu co: obiecanka cacanka, a głupiemu radość,

nie ciesz się więc z obietnicy.

Przypadek gdy cię we śnie spotka, niespodziew any podarunek

w róży.

Przypiecek: w starym piecu dyabeł pali.

Przypływ m orza: w szystkie zapasy prow iantów zabiorą ci złodzieje,

albo m yszy zjedzą.

Przypowieści słuchać: choć minęły daw no czasy biblijne, nie zaw

adzi ci nauka m oralna, boś nadto lekkomyślny (a).

Przyprzęgać: gdzie kucharek sześć, tam niema co jeść.

Przyrodzenie widzieć: dla m ężczyzny alim enta, dla kobiety połóg,

dla panny w styd.

Przysięgać: przegrana sp raw a; — przysięgać fałszyw ie: u szczytu

pow odzenia w y rzu ty sumienia.

Przystań m orska (patrz: P o rt).

Przystanek kolejowy: nie ustaw aj w pracy, a będziesz miał plon

obfity.

Przyszczepka (przyszw a): przyczepią się do ciebie niepożądani

„przyjaciele**, którzy chcą żyć twoim kosztem.

Przytułek: sm utna starość cię czeka.

Przywabiać kogo do siebie: nie kokietuj tak bezczelnie.

Przywłaszczać sobie coś: niezasłużone w ynagrodzenie; —

w zbogacisz się cudzą pracą.

Psalmy śpiew ać lub słyszeć śpiew ane: dusze zm arłych upominają

się o żałobne nabożeństw o.

Pstrąg w w odzie igrający: bardzo prędki przypływ fortuny; —

na półmisku: eleganckie przyjęcie.

Pstrokatego coś. widzieć: sam nie w iesz czego chcesz, jeszcze ci

zielono w głowie.

Pszczoły w locie: szczęście i dobrobyt; — gryzące się: zw ada

dom ow a; — zabite: zdradzi cię jakiś zaufany; — być pokąsanym

przez pszczoły: oszczerstw o; — łapać je: szczęście

w e w łasnych trzym asz rękach.

115

Pszenica w kłosie: wielki dostatek; — zżęta i zmoczona: w ypadek

w rodzinie; — kłosy zerwane pszenicy trzymać w ręku:

niedługo koniec twemu szczęściu; — ziarna pszenicy: szczęście

i błogosławieństwo.

Ptaki śpiewające; radość i pociecha z dzieci; — ptaki przelotne:

stracisz przyjaciela; — ptaki wodne lub błotne: choroba i

plotki; — ptaki w klatce: zamknięta droga do szczęścia; —

strzelać je: strzeż się ryw ala; — ptasie gniazdo z jajkami:

wielki zysk; — z pisklętami bez matki: bezdomną sierotę

weź za swoją, to ci szczęście przyniesie.

Puhacz: przepowiednia nieszczęścia, nawet śmierci.

Puchlinę mieć: obładujesz się pieniądzmi, ale wydasz je na kuracyę,

— nie użyjesz wcale.

Pucka (sowa): jeśli milcząca: symbolem mądrości jest; — gdy

głos wydaje: zwiastuje wypadek śmierci w rodzinie.

Pudło: stara panna wlezie Ci w drogę; — pudła robić: korzystny

zarobek.

Pugilares pusty: oszczędnością i pracą ludzie się bogacą; — pugilares

pełny pieniędzy: nie dmuchaj zanadto, bo coś zarobił,

to przetrwonisz.

Puhar kościelny: ofiaruj wotum na intencyę twej spraw y; —

puhar z napojem: zaproszenie na ucztę.

Pukać: będziesz zwiastunem dobrej spraw y; — słyszeć pukanie:

dowiesz się miłej nowiny.

Pulchne ciasto lub ciało: rozkosze cielesne.

Purpura: strzeż się krwawej bójki, zranienia i socyalistycznych

zgromadzeń. Królem nie będziesz, chyba kurkowym.

Pustka, pustkowie: gdy przestaną cię potrzebować, opuszczą cię

wszyscy ,,przyjaciele“ .

Pustelnica: samotną i smutną będzie jesień twego życia.

Puszcza: jak rzadko trafia się oaza na puszczy, tak rzadko doznawać

będziesz radości.

Puszka na pieniądze: chroń się przed złodziejem.; — puszka Pandory:

strzeż się gadów i płazów towarzyskich.

Puszczać krew: śmierć z winy lekarza.

Puzony: (patrz: Trąby).

Pył uliczny: drobne ale ciągle nieprzyjemności; — pył w młynie

lub na boisku: powodzenie.

116

Pypeć u kur w idzieć: ukarane będzie tw e gadulstw o; — pypeć

zdzierać: przeproś tych, których dotknąłeś(łaś) obm ową.

Pytać kogo o co, a nie otrzym ać odpowiedzi: niepowodzenie, —

odrzucone konkury; — gdy otrzym asz odpowiedź: korzystne

kupno lub sprzedaż; — widzieć znak zapytania: sam

nie wiesz, czego chcesz.

Pytel: nie pytluj tak językiem, bo jak szydło z w orka, w ylezie

na jaw tw a głupota.

Pyzata tw arz ludzka, lub pysk m askarona: sm utne rozczarow anie.

Skomentuj

Sennik O

sennik

Sennik C